Bir Dedeyle söyleşi
En ünlü Alevi dedesi Hüseyin Gazi Metin VATAN'a konuştu: Nüfusta hiçbirinin yazılmaması gerekiyor. Ne İslam, ne Sünni, ne Alevi, ne Hıristiyan, ne ateist... Kime ne? Kimi ne ilgilendirir? Saçmalığın ta kendisi.
* Aleviler İslam'ın içinde midir dışında mı? "
İçinde mi, dışında mı, göğsünün nakışında mı? Düğmesinin başında mı, şeytan bunun neresinde?" Anadolu'nun alevisi değişik bir tiptir. İslam'ın da güzelliklerini almış, Hıristiyanlığın da, Şamanlığın da... Anadolu'yu sünger gibi çekmiş. O yüzden alevilik'te Muhammed, Ali var, Ehli Beyti var.
* Peki din midir?
Alevilik dine sığmıyor ki... Bütün dinler bir kalıptır, beşikten mezara kadar öbür taraf için yatırımdır. Anadolu aleviliği'nde öbür tarafta hediye kazanmak için bu dünyada yaşanmaz. Bizim için tek kutsal varlık insandır. Biz o yüzden insana kötülük yapmaktan kaçınırız, kıl köprüsünden rahat geçmek için değil.
* Sizin için de Ali'den bile önce Muhammed gelmiyor mu?
Elbette. Ama bugünkü İslam Emeviler'in şeriat izlerini taşıyor. Hz. Muhammed'i yatağında öldürmeye çalışan, Ali'yi öldüren Ebu Süfyan'ın dinini yaşıyoruz şu anda. Biz Allah'ı severiz. İnsanlar sevdiğine tapar, korktuğuna değil. Korktuğundan kaçmaya çalışırsın. Biz Ortaçağ karanlığına güneş gibi doğan, Ehli Beyt'ten başka soyu olmayan Muhammed'e, Doğu'dan Batı'ya kadar herkesi kesen değil, adalet için kılıç çeken Ali'ye inanırız.
* Siz de insanın balçıktan olduğuna, siz de öbür dünyaya inanıyorsunuz. Sonuçta bugünkü diye tanımladığınız İslamiyet'le de çok ortak yanınız yok mu?
Evet, bunlar bizim de inancımızdır. Bizim en önemli farkımız ise ibadetimizi öbür dünyayı sağlama almak için değil Allah'ın yarattığı insana kötülük etmemek için yapmamızdadır. O yüzden biz dürüst konuşurken, "Hu" çekerek değil, komşumuzu üzmemeye çalışarak ibadet ederiz. "Ya Allah Ya Muhammed" dersin. Hem de beş vakit değil 100 vakit yaparsın. Özünü temizlersen korkacak bir şey yok. Öbür dünya var mı yok mu? Gidenler faks çekmiyor, telefon da etmiyor. Giden gidiyor. Ama ben buna rağmen dürüstlüğüme devam ederim.
* O korku da olmasa dünyayı zaptetmek iyice zorlaşmaz mı?
Yok o yanlış bir fikirdir. Merak etmeyin korkusundan kötülük yapmayan yine Allah'tan korktuğu için değil kanunlardan korktuğu için yapmıyor. Kanundan korkusu olmayan adam gidip kafa kesiyor, yolsuzluk yapıyor. Kanunlardan da korkmasa kim bilir neler yapacak insanoğlu?
* Neden alevi vatandaş "Din haneme alevi yazın" diye ısrar ediyor?
Bence zaten yanlış bir tavırdı. Ne İslam, ne Sünni, ne alevi... Hiçbirinin yazılmaması gerekiyor. Kime ne? Saçmalığın ta kendisi. Alnımızda yazıyor mu kimliğimizde yazsın?
* Yargıtay'ın davayı bozma gerekçesine de karşısınız.
Mahkemenin bilirkişi olarak bu konuyu aleviler'e de sormamasına sadece Hanefi olan Diyanet'in Hukuk Bürosu'nun görüşüyle yetinmesine karşı çıkıyorum; bir. Bana sormadan İslam yazılmasına karşı çıkıyorum, iki. alevilik elbette bir inanç kurumudur, üç.
* Yani İslamiyet başka bir şey, alevilik başka bir şey mi?
Bu öyle bir şey ki, "Biz İslam değiliz" dediğin zaman da kurtaramazsın. Çoğu yapılanlar Kuran dışında, Muaviye'nin kendi hükümdarlığı için yaptığı uydurmalar. "Ben İslam'ım" dersem seninle toka yapmam, seninle oturmam, seninle halay çekmem, seninle içki içmem günah. Ben Muhammed'e inanıyorum, ondan sonraki Araplar'ın iktidar kavgalarına değil!
* Özellikle yeni nesil aleviler arasında ben hem aleviyim hem de ateistim diyenler çok. aleviliğin sadece "türkü bar kültürü" ne indirgenmesi size doğru geliyor mu?
Sünniler'den de ateist çıkıyor, bunun alevilikle alakası yok. Sadece biz inanmayana da saygı duyduğumuz için bunu söylemesi daha kolay geliyor. Ama tabii hem alevi'yim hem ateistim diyenin ikisinden birinin tarifini bilmediğini gösterir. Değil tabii ama aleviliğin okulu yok. Sünniler Türkçe cenaze namazı kıldırdığımız için bize geliyor
* Alevi dedeleri yöreseldir. Tanınmazlar. Siz neden bu kadar tanınıyorsunuz?
Demek ki katıldığımız cenazelerde, panellerde, Cem'lerde doğru şeyler söylüyoruz ki gerçekten çok severler.
[color=red]* Mesela ünlü ozan Mahsuni Şerifin cenazesini neden sizin kaldırmanız istendi?[/color]
Benim en önemli özelliğim Öztürkçe dua okumamdır. Çünkü eğer aleviler de Arapça dua okumaya başlarsa Cumhuriyet'in iyice tehlikeye gireceğine inanıyorum. Hem insanın kendi diliyle ibadet etmesi kadar doğal ne olabilir ki?
* Başka dedeler Türkçe okumuyor mu?
Umuma açılanların sayısı çok azdır. Mahsuni Şerif de o yüzden bana vasiyet etmişti zaten. Bana "Anarşi Dedem, benim cenazemi Öztürkçe sen kıldır" demişti. Öldüğünde Divriği'deydim. Çağırdılar, hemen Hacı Bektaş'a gittim. Yüz binler vardı cenazesinde. Yer gök insandı. Polisin yardımıyla ulaşabildim ancak. O cenazeyi benim kıldırmam dedeliğimin en önemli günlerinden biriydi.
Yobazlığın Aleviliği Sünnisi olmaz, dedenin de yobazı var
* Birkaç yıl önce Adana'dan Hacı Bektaş Veli ziyaretine giderken kazada ölen 39 Alevi'nin cenazesini de siz kıldırmıştınız değil mi?
O zaman da Öztürkçe dua etmem nedeniyle beni istemişlerdi. Aslında Sünniler arasında bile duasının Öztürkçe okunmasını isteyenlerin sayısı çoktur. Mesela Fikret Otyam Sünni'dir ama o da bana vasiyet etmiştir. "Lütfen Öztürkçe kıldır cenazemi" diye ricası vardır. Çok sayıda Sünni yurttaşımızdan da bana bu taleple gelen oluyor.
* Arapça duaların Türkçe'sini mi okuyorsunuz?
On İki İmamlar'dan kalma beyitler okurum. Aynı Kuran okur gibi avazıyla söylerim ama Arapça sure okumam. "Ey Yüce Allahım. Sana geldik. Sana sesleniyoruz. Senden yardım bekliyoruz. Sen Rahman ve Rahimsin.
Sen bağışlayıcısın. Bizlerin ve ölülerimizin günahlarını bağışla Yarabbi!" Bu Alevilerin geleneksel cenaze duasıdır. Bizim duamız Öztürkçe'dir. Çünkü Hacı Bektaşi Veli bu memlekete Atatürk'ten önce Öztürkçe'yi getiren bir pir.
* Aleviler'in cenazesinde bu duaya pek rastlamadım...
Dedeler okumuyor ki... Korku aleminden geliyor çoğu. Sünniler "Aa, bak onlar da bizim gibi Arapça dua okuyor" desinler diye, "Biz de sizin gibiyiz"i göstermek için özlerinden vazgeçiyorlar. Çoğu Alevi'nin cenazesi geleneğimize aykırı bir şekilde defnediliyor.
* Dedelerin arasında da yobaz yok mu?
Yobazlığın Aleviliği Sünniliği olmaz. Hocanın yobazı muska yapıyorsa yobaz dede de suyu efsunluyor, iplik düğümlüyor, yobazlık yapıyor.
Bir Alevi ne yapar ne yapmaz?
* Alevi kadınları neden tesettüre uymaz?
Alınları açıktır, yüzleri de parlaktır. Kapanacak bir şeyleri yoktur ki...
* Bir Alevi neden camiye gitmez?
Şekilciliğe karşıyız, ibadetin gizli yapılması gerektiğine inanıyoruz.
* Aleviler neden namaz kılmaz?
Namazın kelime anlamı duadır, ibadettir. Yatıp kalkarak ibadet etmem. Muhammed soyundan gelmeyenin arkasında da namaz kılmam.
* Ramazan orucunu neden tutmuyorsunuz?
Kuran'a göre cezalı adam oruç tutar. Oruç tutmak yemeden, içmeden kesilmek değil. Ben 365 gün kötülük yapmayarak zaten oruç tutarım.
* Neden Kerbela orucu?
O oruç değil, protesto etmektir. Topluma "Yezid'in yaptığını yapmayın" mesajını vermek içindir. Cennete gitmek için değil yani.
* Hacca niçin gitmiyorsunuz?
Dostu ziyaret etmek hacca gitmektir. Kabe'yi Muhammed yaptırmadı. O ev İsmail için yapıldı. Milletin gidip yüzünü sürdüğü yer de Halil İbrahim'in karısı Hacerül Esved Taşı'dır.
* Tespih neden çekiyorsunuz?
'Allah, Allah, Allah" diye tespih çekmeyiz. Kültürel bir etkilenmedir bu. Sünniler de saz çalmıyor mu?
* Sünniler'le Aleviler'in hiç mi ibadetlerinde ortak bir yan yok yani?
Elhamdülillah yok!
* Ama camiye giden Aleviler var, oruç tutan Aleviler var?..
Ya korktuğundandır ya da unuttuğundan...
Dedelik için soy yetmez, mürşidinden ders almak gerekir
Hüseyin Abdal Ocağı'ndanım. Bu ocak Horasan Erenleri'ndendir ve Hz. Ali'nin soyundandır.
Dedelik için soy yetmez. Halkla haşır neşir olmayan, mürşidinden dersini almayan insan dedelik yapamaz.
Elini öptüğümüz dedeler var. Onların huzurunda saz çalarsın, cemiyette bir şeyler söylersin, ceme katılırsın, onlar hep seni izler.
Dedenin barıştırma gücü vardır. Sözü dinlenir. Yargılama hakkına sahiptir. Düşkün ilan ettiğiniz kişi üç, beş ya da yedi yıla kadar cezalıdır. Ona selam verilmez, onun selamı alınmaz, düğününe, cenazesine gidilmez.
Düşkün hırsızlık yapan, sebepsiz yere yuva yıkan, insan öldürendir. Bizim cemiyetimize giremezler |
