HTML Ders Notları
HTML DERS NOTLARI
HTML ‘ E GİRİŞ
1. HTML NEDİR ?
HTML (HyperText Markup Language / Hareketli-Metin İşaretleme Dili)basitçe,
browserlarla görebileceğimiz, internet dökümanları oluşturmaya yarayan bir çeşit
dildir. Örneğin okuduğunuz bu sayfa HTML dili kullanılarak hazırlandı. Siz de
browser'ınızı (Internet Explorer, Netscape Navigator,..) kullanarak bu sayfayı
ekranınızda görüntülüyorsunuz. Tanımda geçen "internet dökümanı" ifadesinin
yanısıra HTML ile oluşturduğunuz belgeleri harddiskinize kaydedebilir ve internet
bağlantınız olmasa bile bu belgeleri görüntüleyebilirsiniz. HTML, programlama dilleri
(pascal, basic,..) gibi bir programlama mantığı taşımadığından öğrenilmesi gayet
kolay bir dildir.
Dilden ziyade kabaca metinleri ya da verileri biçimlendirmek, düzenlemek için
kullandığımız komutlar dizisi bile diyebiliriz HTML için. HTML Öğreniyorum yazı
dizimizi okuyarak bu dil hakkında hiçbir bilginiz olmasa bile yazının sonunda
öğrendiklerinizle siz de kendi sayfalarınızı hazırlayabileceksiniz.
Hazırsanız buyurun başlayalım...
2. HTML’ DE TEMEL UNSURLAR
Bu sayfaya geldiğinize göre HTML öğrenme işinde ciddisiniz demektir. HTML
nispeten kolay bir dildir dedik. Bu dilde binary veya hexadecimal kodlar yok. Herşey
metin tabanlı ve bir HTML dökümanı oluşturmak için ihtiyacınız olan şey bir editör.
Hatta sizde herhangi bir HTML editörü bulunmuyorsa bu işi Windows'un
notepad'i ile dahi halledebilirsiniz. Piyasada iki tip editör bulunuyor. Birisi metin
tabanlı, kod yazmayı gerektiren fakat bunun yanı sıra rutin bazı işlemleri
kolaylaştıran editörler(HotDog, HomeSite..) diğeri WYSIWYG (What You See Is What
You Get / Ne görürsen onu alırsın) tarzı denen kısaca görsel, kodlamayla
uğraştırmayı gerektirmeyen editörler (FrontPage, Dreamweaver, NetObjects
Fusion,..).
Benim yeni başlayanlara tavsiyem Windows'un notepad'i. Bu işlerin
nasıl yapıldığını öğrendikçe ilerde siz de görsel editörlere geçebilirsiniz. Çünkü bir
yerde istenmedik sonuçlar çıkabilir ve kodlara müdahele etmeniz
gerekebilir. Üstelik görsel editörler bazen istenmeyen kodlar ekliyorlar, bu da
döküman boyutunun büyümesi demek.
Burada şunu da belirtmek gerekiyor; browserlar arasındaki yorum farklarından
dolayı sayfanız bir Browser'da iyi görünürken bir başka browser'da hiç istemediğiniz
bir şekilde görüntülenebilir. Hele yeni bazı teknikleri (css, dhtml gibi)sadece MS
HTML Ders Notları
Internet Explorer 4 ve üstü desteklerken Netscape henüz bu teknikleri tam olarak
desteklemiyor. Yine de piyasayı neredeyse yarı yarıya paylaşan bu iki browser'ın
birbirlerine üstün olduğu yönleri var.
Sonuçta, ne kadar fiyakalı bir sayfa da yapsanız elde ettiğiniz başarı sayfanızı
ziyaret eden kişinin kullandığı browser'a mahkum. Hatta ziyaretçiniz browser'ına
verdiği bir talimatla "yalnız şu fontu kullan", "grafikleri görüntüleme" şeklinde bir ayar
yapmışsa emekleriniz boşa gitti demektir. Yine de bu kadar karamsar olmayalım. Bu
kadar genel bilgi yeter. Bir sonraki konuda ilk HTML sayfamızı yapıyoruz.
3. İLK SAYFAM
İşte ilk HTML sayfamızı yapıyoruz. Öncelikle çalışmalarınızı saklamak için
kullanacağınız boş bir klasör oluşturup uygun bir ad verin, mesela html_ders" olsun.
Daha sonra bu ad bize lazım olacağından kolaylık olması için siz de
yeni klasöre bu adı verebilirsiniz.
Şimdi de bu klasörü açıp yeni bir "metin belgesi" oluşturun (sağ fare/Yeni/Metin
belgesi). Dosyayı çift tıklayarak açın ve şunları yazın:
<html>
<head>
<title>İlk Sayfam</title>
</head>
<body>Sayfama Hoşgeldiniz</body>
</html>
Şimdi dosyayı kaydedin
(Dosya/Farklı Kaydet...). Dosya adı
kısmına şöyle yazın: "sayfa1.htm"
(tırnaklar dahil)ve Tamam'a basın.
Notepad'i kapatın, metin dosyasını silin
ve oluşan yeni dosyayı açın. Dosya
varsayılan browser'ınız
(internet explorer, netscape navigator
gibi)tarafından açılacaktır. Şöyle bir
görüntü elde edeceksiniz.
Tebrikler ilk HTML sayfanızı
yaptınız. Şimdi de bu belgeyi nasıl oluşturduğumuzu birlikte inceleyelim. Birşey
dikkatinizi çekti mi? İngilizce bir takım kelimeler var ve bu kelimeleri
küçük "<" ve büyük ">" sembolleri arasına yazdık. Bu ifadelere tag (etiket) deniyor.
Etiketler etki etmesi istenilen metnin önüne ve arkasına yazılıyor. Önce etiketi
yazıyoruz, sonra metni yazıyoruz daha sonra aynı etiketi önüne bir bölü (/) işaretiyle
tekrar yazıyoruz. Bu son yaptığımız etiketi sonlandırıyor. Bir kaç
istisna dışında tüm etiketler belge içerisinde sonlandırılmak zorundadır . Burada
kullandığımız etiketler ve anlamları şöyle:
HTML Ders Notları
<html>....</html> Tarayıcıya HTML dosyasının başladığını ve bittiğini
belirtiyor. Diğer tüm kodlar bu iki etiket arasına yazılır.
<head>....</head>
<body>....</body>
Bir HTML belgesi iki bölüme ayrılıyor: head(baş) ve
body(gövde). <head>....</head> etiketleri arasına sayfa
hakkında bilgiler yazıyoruz. Meta ve title gibi etiketler
burada yeralıyor. Meta etiketlerine ileride değineceğiz.
<body>....</body> arası ise sayfamızın gövde bölümü.
Ekranda gösterilecek kısımlar bu tagler arasında yeralıyor.
<title>....</title> Title sayfanın başlığını belirtiyor. Burada yazılanlar
browser'ın üst tarafında browser adıyla beraber gösteriliyor.
Hazırladığımız sayfada dikkat ederseniz sadece temel etiketleri kullandık. Yani
metin biçimlendirmeye yarayan hiçbir etiket kullanmadık. Bu yüzden
<body>....</body> arasına yazdığımız "Sayfama Hoşgeldiniz" yazısı
browser'ın varsayılan metin ayarlarıyla gösteriliyor. İşin ilginç tarafı hiçbir kod
yazmadan sadece "Sayfama Hoşgeldiniz" yazıp kaydetsek ve browser'da böyle
görüntülesek de aynı neticeyi elde edecektik. Sonraki bölümde metin
biçimlendirmeye yarayan etiketleri öğreneceğiz.
4. METİN BİÇİMLENDİRME
Bu bölümde öğreneceğimiz etiketler:
• Başlık etiketleri: <h1>...<h6>
• Paragraf etiketi: <p>...</p>
• Ortalama: <center>...</center>
• Diğer etiketler: <b>...</b>,<i>...</i>,<u>...</u>
HTML'de metin stillerini üç şekilde belirleyebiliriz:
1. Düzenlemek istediğimiz metnin hemen önüne koyacağımız bir etiketle
biçimleme stili. Buna in-line (aynı satırda) biçimlendirme denir.
2. Sayfanın head (baş) kısmına koyulan stillere body (gövde) bölümden
atıf yapılarak metin biçimleme.
3. (Embedded-Gömülü biçimlendirme) HTML dosyasının dışında başka bir
stil dosyası oluşturarak stil için bu dosyayı kullanma. Buna Cascading
Style Sheets-(Yığılmalı Stil Kağıtları) deniyor. Kısaca CSS. Bu teknik
bize örneğin yüzlerce sayfanın stilini tek bir stil dosyası ile belirleme gibi
geniş imkanlar veriyor.
HTML Ders Notları
Birinci metotta her metin için ayrı ayrı stil belirtirken ikinci ve üçüncü
metodlarda stil bir defa belirleniyor ve bu stilleri istediğimiz metne uygulayabiliyoruz.
Burada önemli olan bir diğer husus da ilk metodu tüm browserlar sorunsuz
yorumlayabiliyor fakat 2. ve 3. metodu Internet Explorer ve Netscape'in son sürümleri
(yorum farklılıkları ile beraber) destekliyorlar. Burada konumuz birinci metoda göre
biçimlendirmeyi öğrenmek. Başlık etiketlerinden başlıyoruz. Notepad'i açıyor ve
şunları yazıyoruz;
<html>
<head>
<title>Başlık Etiketleri</title>
</head>
<body>
<h1>Başlık 1</h1>
<h2>Başlık 2</h2>
<h3>Başlık 3</h3>
<h4>Başlık 4</h4>
<h5>Başlık 5</h5>
<h6>Başlık 6</h6>
</body>
</html>
Sayfanın işleyişine baktığımızda, önce her zaman yapmamız gerektiği gibi
html, head, title etiketlerini yerleştirdik. Sayfa başlığı (title) olarak "Başlık
Etiketleri"ni seçtik ve sayfanın gövde (body) kısmına istediğimiz metinleri yazdık ve
bu metinleri h1'den h6'ya kadar olan biçimlendirme etiketlerinin arasına
aldık. Browser metin biçimleme etiketleri olan <h1>...<h6> etiketleri arasındaki
kelimelere belirli büyüklükler verdi.
Şimdi de
kendiniz h1...h6
etiketlerinin yerlerini değiştirerek alıştırma yapın ve tam olarak bu işin nasıl olduğunu
kavrayın. Hatta iyi bir deneme-yanılma olması açısından örneğin her
seferinde değişik bir etiketi veya sonlandırma etiketini HTML kodundan silerek ne gibi
etkiler oluşturduğunu gözlemleyin. Denemelerinizin bir kısmında hiçbir
HTML Ders Notları
değişiklik olmadığını gözlemleyeceksiniz bunun sebebi, browser'ınızın otomatik
olarak hatayı algılayıp düzeltmesidir. Diğer etiketleri toplu olarak kullanarak yeni bir
HTML dosyası oluşturalım. Kodlar şu şekilde olsun:
<html>
<head>
<title>Başlık Etiketleri-2</title>
</head>
<body>
<h1><center>Sayfama Hoşgeldiniz </center></h1>
<p>HTML etiketleri ile,</p>
Yazıları
<b>koyu</b>
<i>italik </i>
ve
<u>altı çizili</u>
olarak yazabiliyorum
</body>
</html>
Etiketleri kullanma mantığını anladınız herhalde. Biçimlendirmek istediğimiz
metnin başına ilgili etiketi yazıyoruz ve metnin sonunda da ilgili etiketi
sonlandırıyoruz. Etiket biz sonlandırmadığımız müddetçe etkisini göstermeye devam
ediyor.
Eğer hala tereddütleriniz varsa örnekler üzerindeki kodların
yerlerini değiştirerek kaydedin ve diğer taraftan browser'ınızın reload/yenile tuşuna
basarak değişiklikleri gözlemleyin. Yeni öğrendiğimiz kodlara bir göz atalım:
<center>....</center> Aradaki metinleri sayfaya göre ortalar. center)
HTML Ders Notları
<b>....</b> Aradaki metni koyu (bold)yazar.
<i>....</i> Aradaki metni eğik (italic) yazar.
<u>....</u> Aradaki metni altı çizili (underline) olarak yazar.
<h1>....<h6> Başlık (heading) etiketi. h1 en büyük, h6 en küçük.
Aradaki metin paragraf özelliği kazanır.
<p>....</p> Sonlandırıldığında, takib eden metin bir satır boşluk
bırakılarak ve satır başına yazılır.
Başladığınız etiketi sonlandırmayı sakın unutmayın !
Burada bilmeyenler için küçük bir bilgi; bir html dökümanını açtığımızda ve
ekran üzerinde farenin sağ tuşuna tıklayıp kaynağı görüntüle/view source'u
seçtiğimizde internet explorer için notepad, netscape için kendi viewer'ı açılacak ve
bize o sayfanın kodunu gösterecektir.
HTML Ders Notları
Öğrendiğiniz komutlarla yukarıdaki gibi bir sayfayı nasıl oluşturursunuz?
Şu ana kadar yazılarımızın font ayarını browser'ın varsayılan fontu'na bıraktık.
Bir sonraki konuda, metinlerde istediğimiz fontu nasıl kullanacağımızı
göreceğiz.
5. FONTLAR
Font etiketinin kullanımı;
<font face=.... size=.... color=....> </font>
face= yazıtipinin adı (arial, tahoma, verdana, ...)
size= yazının büyüklüğü (1-7 arası)
color= yazının rengi (red, green gibi renklerin ingilizce karşılığı yada RGB renk
değeri)
Bunlara font etiketinin parametreleri deniyor.
<font> etiketinin yanısıra öğreneceğimiz bir diğer etiket <br> etiketi. Önce bu etiketin
kullanımını göreceğiz. <br> etiketi bir bakıma enter tuşunun görevini görüyor. Bunu
biraz açıklayalım; HTML'de metinleri yazarken kullandığımız editörde bir alt satıra
geçmek için enter tuşunu kullanırız. Fakat HTML dilinde bunun hiçbir anlamı yoktur,
tüm kodları ve metinleri tek satırda dahi yazsanız browser açısından
farketmeyecektir. Bu yüzden metinleri bölmek, yani ikinci satıra atmak için <br>
etiketini kullanıyoruz. İstisnai etiketlerden birisi bu, <br> etiketi sonlandırılmıyor.
Buna bir örnek verelim;
<html>
<head>
<title>BRetiketi</title>
</head>
<body>
pazartesi
salı
çarşamba
<br>ocak<br>şubat<br>mart<br>nisan</body>
</html>
Yukarıdaki örneğimizde "pazartesi, salı ve
çarşamba"yı yazarken enter'la bir alt satıra geçmemize rağmen browser bunu
gözönüne almayarak tüm metni bir satırda yazdı. Fakat ikinci sefer ay adlarını tek bir
satıra yazdığımız halde bu kez browser aradaki <br> etiketine bakarak bir sonraki
metni satır başına aldı. Buradan da anlaşıldığı üzere "enter" etkisini <br> etiketiyle
veriyoruz. Bu etiketin bir özelliği de sonlandırılmaması. Şimdi font etiketinin
kullanımını bir örnekle inceleyelim. Eğer kullanmak istediğiniz font
HTML Ders Notları
bilgisayarınızda yüklü değilse font etiketi ile biçimlemek istediğiniz metin browser'ın
varsayılan fontu ile gösterilecektir. Bu yüzden önce sisteminizde yüklü
olan fontları inceleyin (Başlat/Ayarlar/DenetimMasası/Yazıtipleri). Buradan
yazıtiplerini açarak inceleyebilir ve beğendiklerinizi kullanabilirsiniz.
Eğer benim örnekte kullandığım yazıtipleri (tahoma, comic sans ms, verdana, arial)
sisteminizde yüklü değilse bunun yerine sizde olan istediğiniz fontu
kullanabilirsiniz.
<html>
<head>
<title>Renkler ve Mevsimler</title>
</head>
<body>
<font face="tahoma" size="5" color="#008000">İlkbahar</font>
<br>
<font face="verdana" size="5" color="#ff0000">Yaz</font>
<br>
<font face="arial" size="5" color="#ffff00">Sonbahar</font>
<br>
<font face="comic sans ms" size="5" color="#0000ff">Kış</font>
<br>
</body>
</html>
Her zamankinden farklı olarak ve ilk defa sayfamızdarenk kullandık. Örnekte de gördüğünüz gibi bu işi renk
kodlarıyla yaptık. Aslında bunun bir yolu daha var o da
renk kodu yerine rengin ingilizcedeki adını yazmak
(color="red" gibi). Bu konuyu renkler bölümünde ayrıntılı
olarak inceleyeceğiz. Burada yalnız bir kaç örnekle yetinelim:
Kırmızı-red Mavi-blue Siyah-black Sarı-yellow Lacivert-navy
Yeşil-green Bu renkleri yukarıdaki örnek üzerinde deneyin,
renk kodunu silin ve rengin ingilizce karşılığını yazın. Şu ana
kadar öğrendiğimiz etiketleri kullanarak (tabii ki hepsini
kullanmak zorunda değilsiniz) aşağıdaki görüntüyü browser'da nasıl elde ederiz?
6. LİSTELER
HTML bize üç tip liste hazırlama imkanı veriyor. Bunlar;
. Sıralı listeler (ordered list)
. Sırasız listeler (unordered list)
. Tanımlama listeleri (definition list)
Sıralı listeler rakam veya harf yada her ikisini içiçe kullanarak liste
oluşturmamızı, sırasız listeler rakam/harf yerine madde imleri koyarak liste
oluşturmamızı sağlar. Tanımlama listeleri ise bir listeden çok kalabalık metinlerde
okumayı kolaylaştırmaya yardımcı olabilecek bir araçtır. Sıralı listeler Liste içine
HTML Ders Notları
alınacak metinler <ol>...</ol> etiketleri arasına alınarak yazılır. Bu etiketler listenin
başladığını ve bittiğini belirtir. Listenin maddelerinin başına ise <li> (list item) etiketini
getiriyoruz. Bu etikette tıpkı <br> etiketi gibi sonlandırılmıyor. <ol>
etiketine parametreler ekleyebiliyoruz. Bunlarla listemizin rakamla mı harfle mi
başlayacağını (type) yada hangi rakam/harfle başlayacağını (start)
belirtebiliyoruz. Compact parametresi ise listenin mümkün olan minimum satır
aralığına sahip olmasını sağlıyor. Bundan sonraki örneklerimizde sayfa kodunun
yalnız body (gövde) bölümünü vereceğiz. Kodun geri kalan kısımlarını kendi
sayfanızda tam olarak yazmayı unutmayın.
<ol type="1">
<li>Kimya
<ol type="a">
<li>İnorganik
<li>Analitik
1. Kimya
</ol>
a. Organik
li>Fizik
b. İnorganik
<ol type="a">
c. Analitik
<li>Dinamik
2. Fizik
<li>Statik
</ol>
a. Dinamik
li>Matematik
b. Statik
<ol type="a">
3. Matematik
<li>Sayılar
a. Sayılar
<li>Diğer
b. Diğer
<ol type="i">
i. Türev
<li>Türev
ii. İntegral
li>İntegral
</ol>
</ol>
</ol>
Listeleri buradaki örnekte olduğu gibi iç içe hazırlamak ta mümkün. Dikkat
edeceğimiz nokta, işe <ol> etiketi ile başlayıp liste maddelerinin her birisinin başına
<li> etiketini getirmek ve listelemeyi bitirmek istediğimiz yerde </ol> etiketini yazmak.
Liste içinde yeni bir liste oluşturmak istediğimizde listelenecek maddeden sonra
tekrar <ol> etiketini yazıyoruz ve bahsedilen kuralları aynen uyguluyoruz. Type
parametresinde kullanabileceğimiz değerler şunlar olabilir;
sayılar,harfler (küçük/büyük)ve romen rakamları (i,ii,iii gibi)
Sırasız Listeler
Bu tip listede de mantık aynı. Fark, listeleme yaparken maddelerin başına harf,
rakam gibi unsurlar yerine küçük yuvarlaklar,kareler kullanabilmemiz. <ol> etiketi
yerine <ul> etiketini kullanıyoruz, maddeler için kullandığımız <li> etiketi burada da
HTML Ders Notları
geçerli. <ol> için parametreler ise şöyle; type için disc (içi dolu daire), circle (içi boş
daire), square (içi dolu kare). Compact parametresi sırasız listelerde de
kullanılabiliyor.
<ul type="disc">
<li>Kimya
<ul type="square">
<li>İnorganik
· Kimya
. Organik <li>Analitik
</ul>
. İnorganik
<li>Fizik
. Analitik
<ul type="square">
· Fizik
<li>Dinamik
. Dinamik
<li>Statik
. Statik
</ul>
· Matematik
<li>Matematik
<ul type="square">
. Sayılar
<li>Sayılar
. Diğer
<li>Diğer
o Türev
<ul type="circle">
o İntegral
<li>Türev
<li>İntegral
</ul>
</ul>
</ul>
Tanımlama listeleri
Bu listelemede kullanılan etiketler şöyle; <dl>...</dl> , <dd>...</dd> , <dt>...</dt>
Listenin maddelerini belirtmek için kullandığımız <li>etiketinin yerini burada <dd> ve
<dt> etiketleri alıyor. Aynı şekilde <ol>...</ol> veya <ul>...</ul> etiketleri arasına
aldığımız listeyi bu sefer <dl>... </dl> arasına yazıyoruz. Yine parametre olarak <dl>
etiketi içinde compact ifadesini kullanabiliriz.
Hemen örneğimize geçelim,
<dd><font size="2" color="black">HTML (HyperText Markup Language-Hareketli-Metin
İşaretleme Dili) basitçe, browserlarla görebileceğimiz, internet dökümanları oluşturmaya
yarayan bir çeşit dildir...</font>
<dt><font size="3" color="blue">HTML'de Temel Unsurlar</font>
<dd><font size="2" color="black">Bu dilde binary veya hexadecimal kodlar yok. Herşey
metin tabanlı ve bir HTML dökümanı oluşturmak için ihtiyacınız olan şey bir
HTML Ders Notları
editör.Piyasada iki tip editör bulunuyor. Birisi metin tabanlı, kod yazmayı
gerektiren...</font>
<dt><font size="3" color="blue">Listeler</font>
<dd><font size="2" color="black">Sıralı listeler rakam veya harf yada her ikisini içiçe
kullanarak liste oluşturmamızı, sırasız listeler rakam/harf yerine madde imleri koyarak
liste oluşturmamızı sağlar...</font>
</dl>
Neler öğrendik?
HTML nedir?
HTML (HyperText Markup Language-Hareketli-Metin İşaretleme Dili) basitçe,
browserlarla görebileceğimiz, internet dökümanları oluşturmaya yarayan bir çeşit
dildir...
HTML'de Temel Unsurlar
Bu dilde binary veya hexadecimal kodlar yok. Herşey metin tabanlı ve bir HTML
dökümanı oluşturmak için ihtiyacınız olan şey bir editör.Piyasada iki tip editör
bulunuyor. Birisi metin tabanlı, kod yazmayı gerektiren...
Listeler
Sıralı listeler rakam veya harf yada her ikisini içiçe kullanarak liste oluşturmamızı,
sırasız listeler rakam/harf yerine madde imleri koyarak liste oluşturmamızı sağlar...
7. RENKLER
Metin renklendirmeyi yüzeysel olarak fontlar konusunda öğrendik. Şimdi daha
ayıntılı olarak ve bu işin mantığına inerek yeniden ele alacağız. Aynı zamanda
sayfamıza artalan rengi vermeyi öğreneceğiz.
Bu bölümde öğreneceğimiz konular:
Renk kodları Artalanı renklendirmek Renk Kodları Fontlar konusunda, metnin
rengini belirlerken <font color=...> etiketini kullanmıştık ve color komutunun
karşısına rengin ingilizce karşılığını yazabiliriz demiştik. Fakat bunun daha karmaşık
olan bir başka yolu vardı; o da 16'lık sayı düzeninde renk kodu girmek. Önce
sayı düzenleri nedir nasıl olur ona bakalım.
Günlük hayatımızda kullandığımız sayı sistemine 10'luk sayı sistemi deniyor,
tüm sayıları 0-9 arası toplam 10 rakamdan oluşan sembollerle ifade ediyoruz. 10'luk
sayı sisteminin yanısıra diğer sayı sistemleri de vardır.
Bunlardan bilgisayar alanında kullanılan iki tanesi ikili (binary) ve onaltılı
(hexadecimal) sayı sistemleridir.
HTML Ders Notları
Gelelim asıl konumuz olan 16'lık sayı sistemine. Bu sayı sisteminde de toplam
16 rakam var bunlar;
0123456789AB CDE F
[10'un karşılığı A ... 15'in karşılığı F'dir.]
Etikette kullandığımız color=#xxxxxx ifadesi ise RGB (red-green-blue,kırmızıyeşil-mavi) renklerinin karışım oranlarını belirtir. Bu renklerden herbirinin alacağı
değer 00 ile FF aralığında olabilir (FF maksimum, 00 minimum karışımı verir). Buna
göre; #000000 siyah, #FF0000 kırmızı, #00FF00 yeşil, #0000FF mavi, #FFFFFF
beyaz'dır. Diğer renkleri sayıları değiştirerek kendiniz deneyebilirsiniz.
#000000=black(siyah) #000080=navy(lacivert)
#0000FF=blue(mavi) #008000=green(yeşil)
#008080=teal(koyu yeşil) #00FF00=lime(parlak yeşil)
#00FFFF=aqua(turkuaz) #800000=maroon(vişne çürüğü)
#800080=purple(mor) #808000=olive(zeytuni yeşil)
#808080=gray(gri) #C0C0C0=silver(gümüşi gri)
#FF0000=red(kırmızı) #FF00FF=fuchsia(parlak pembe)
#FFFF00=yellow(sarı) #FFFFFF=white(beyaz)
Artalanı renklendirmek
HTML Ders Notları
Bu renklerle yalnızca metinleri değil sayfamızın artalananını da
renklendirebiliriz. Bunun için <body bgcolor=#xxxxxx> etiketini kullanıyoruz. Daha
doğrusu sayfamızın gövdesini belirtmek için yazdığımız <body> etiketini,
<body bgcolor=#xxxxxx> şeklinde değiştiriyoruz.
Renk kodlarını yazarken daima # işaretini kullanmayı unutmayın !
<body bgcolor="#ffcc00">
<font type="verdana" size="4" color="#ffffff">
<ol><h2><u>Günler</u></h2>
<font color="#0000ff">
<li>Pazartesi
<li>Salı
<li>Çarşamba
<li>Perşembe
<li>Cuma
</font>
<font color="ff0000">
<li>Cumartesi
</font>
</ol>
</font>
</body>
8. RESİMLER
Renkleri de öğrendikten sonra geldik en heyecanlı konuların bir diğerine, evet bu
konuda sayfamıza ve artalana nasıl resim ekleyebileceğimizi öğreneceğiz. Bu
HTML Ders Notları
konu aslında tablolar ve bağlantılarla da alakalı, bu yüzden burada genel olarak
işleyeceğiz. Resim seçiminde, seçtiğimiz resmin gif yada jpg formatında olması
zorunluluğu dışında herhangi bir kısıtlama yok. Resim ekleme işi gayet kolay.
Yapmamız gereken browser'a sayfaya koyacağı resmin nerede olduğunu
göstermekten ibaret. Her ne kadar şart olmasa da resmin pixel cinsinden en ve boy
uzunluğunu belirtmeniz sizin hayrınıza olacaktır. Kullanacağımız etiket şu şekilde
olacak;
<img src="resmin bulunduğu yer ve adı" width="x" height="y">
Burada x resmin enini y ise boyunu belirtiyor. Bu bilgileri, resmi herhangi bir
grafik editörüyle açarak öğrenebilirsiniz. Dikkat edilecek hususlar:
Örneğin bu sevimli kediyi sayfamıza ekleyelim, peki işte size bir soru: bu
resmin nerede olduğunu browser'a nasıl izah ederiz?Diyelim ki resmimizin adı
kedi.gif eni 64, boyu da 79 piksel, eğer bu resim html sayfamızla aynı dizinde
duruyorsa sorun yok, kod aynen şu şekilde olmalı:
<img src="kedi.gif" width="64" height="79">
Fakat siz diyorsunuz ki; benim bir sürü eklemek istediğim resmim var ve
bunları resim adlı bir alt klasörde topladım. Yani html dosyası c:\html_ders dizininde
resimler de c:\html_ders\resim dizininde. Bu durumda browser'ınız o an çalışan html
dosyasının bulunduğu klasörü kök dizin olarak kabul edecektir. Siz de buna göre
resmin yolunu uyarlayacaksınız. Etiketi bu sefer şu şekilde kullanacağız;
<img src="resim/kedi.gif" width="64" height="79">
Bölü işaretinin yönüne dikkat edin. Bu windows'ta ya da dos'ta dizinler için
kullandığımız ters bölü işaretinin tersi, yani normal bölü işareti. HTML'de dizinler
belirtilirken hep bu bölü işareti kullanılır. Ziyaret ettiğiniz internet adreslerini hatırlayın.
Peki ya şu şekilde olsaydı; resim klasörünün altında başka bir klasör var ve
kedi.gif dosyası o klasörde, diyelim ki klasörün adı da gifler olsun. Bu durumda
kedi.gif'in harddiskimizdeki yolu da c:\html_ders\resim\gifler\kedi.gif şeklinde
olacak.
Etiket tahmin ettiğiniz gibi şu şekilde olmalı:
<img src="resim/gifler/kedi.gif" width="64" height="79">
Bu şekilde istediğimiz kadar alt dizine ulaşabiliriz. Fakat üst dizinlere nasıl
ulaşacağız? O da kolay. Bu seferde html dosyamızı bir klasör oluşturup o klasörün
HTML Ders Notları
içine koyalım, mesela klasörün adı da html olsun -umarım karıştırmazsınız. Kedicik
bulunduğu gifler klasöründe kalsın.
Son durum şöyle olacak;
c:\html_ders\html\deneme.htm yolunda html dökümanımız,
c:\html_ders\resim\gifler\kedi.gif yolunda resim var.
İzlememiz gereken yol şöyle; browser deneme.htm dosyasının bulunduğu
klasörü kök dizin kabul etti. Önce bir üst dizine çıkmalıyız ardından resim dizinineoradan gifler dizinine girmeliyiz. Üst dizine çıkmayı ../ ifadesiyle belirtiyoruz.
<img src="../resim/gifler/kedi.gif" width="64" height="79">
Bu şekilde ardarda ../ ifadesiyle istediğimiz kadar üst dizine geçebiliriz. Eğer iki
üste geçeceksek ../../ ifadesi işimizi görecektir.
Resmi Hizalama
Resim artık sayfamızda, fakat daima hep solda duruyor. Bir hizalama (align)
komutuyla resmi sağa (right) ,ortaya (center) ya da sola (left) alabiliriz.iyi ama resim
zaten solda değil miydi?Bir metinle kullandığınızda ise buradaki gibi bir sonuç
alabilirsiniz, hizalama komutu resmi bu sefer metni gözönüne alarak hizalayacaktır.
<img src="resim.jpg" width="25" height="25" align="left">
Artalana resim koyalım
Artalanı renklendirmeyi öğrenmiştik;
<body bgcolor="....">
ifadesiyle bu işi kolayca yapıyorduk. Bu ifadeyi şu
şekilde yazarsak resmimiz artalana döşenecektir.
<body bgcolor="...." background="....">
Kullandığımız resme yakın tonda bir rengi bgcolor ifadesinin karşısına
yazmayı ihmal etmemek yine bizim hayrımızadır. Bunun yanında background
ifadesinin karşısına yukarıda anlattığımız kurallar çerçevesinde istediğimiz resmi
koyabiliriz. Fakat bu sefer en ve boy ifadesini kullanmamıza gerek yok. Seçtiğimiz
resim browser tarafından tüm sayfayı kaplayacak şekilde sayfaya yerleştirilecektir.
HTML Ders Notları
Resme alternatif metin eklemek
Resimlere alternatif olarak metin yazılabilir. Ziyaretçi eğer browser'ını sadece
metinleri göstermek üzere ayarlamışsa, resim yerine alternatif açıklama
görüntülenecektir. alt=".." parametresiyle açıklama ekliyoruz, bu açıklama aynı
zamanda kullanıcı fare imlecini resim üzerine getirdiğinde sarı bir çerçeve içinde
görüntülenir.
<img src="resim.gif" alt="kum saati">
Son bir örnekle bu konuyu bitirelim,
Gökyüzünü artalana koyalım, dünyayı da ortalanacak şekilde sayfaya
yerleştirelim.
<body bgcolor="#666dfe" background="bulut.jpg">
<center>
<img src="world.gif" width="360" height="170" alt="harita">
</center>
Eğer hala yapmadıysanız resimlere sağ tıklayıp (Resmi farklı kaydet../Save
image as..) seçeneğiyle bu resimleri harddiskinize kaydedebilirsiniz. Şu ana kadar
öğrendiğimiz komutlarla yerleştirme işlemini ancak bu kadar yapabiliyoruz. Daha
sonraki konularda tabloları kullanarak istediğimiz düzeni sağlamayi öğreneceğiz.
HTML Ders Notları
9. BAĞLANTILAR
<a>...</a>
Geldik HTML'de en önemli unsurlardan birisi olan bağlantılara. Bağlantılar
sayesinde hazırladığımız birçok sayfayı birbirleriyle ilişkili hale getirebiliriz. Bir tıklama
bizi istediğimiz yere götürecektir. HTML'de metinlere ve resimlere bağlantı
kazandırmak mümkündür. Örnek için bu sayfayı incelemeniz yeterli. Sol tarafta
konuları veren bir menü bölümü var.
Siz bu bağlantılardan birisini tıkladığınızda ilgili konu açılıyor, sayfa
sonlarındaki ileri-geri düğmeleriyle de bağlantılar oluşturulmuş, bunlar da
tıklandığında ilgili sayfa açılıyor. Bu yolla başka neler yapılabilir? Ses, grafik
dosyaları, sıkıştırılmış dosyalar, internet adresleri,.. bunların hepsine bağlantı
kazandırmak mümkün. Hatta yapacağımız bağlantı sayfa içinde, yani dahili bir
bağlantı da olabilir.
Şimdi yapmak istediğimiz bağlantıya göre kullanacağımız komutları inceleyim:
<a href="....">...</a>
Bu komutla oluşturduğumuz bağlantı ile yeni bir sayfa açabilir, kullanıcıyı farklı
bir internet adresine yönlendirebilir, kullanıcının kendisine sunduğunuz bir dosyaya
ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Yani bu tanıma göre bildiğimiz bağlantıları oluşturmak
mümkün. Şimdi aşağıdaki örnekleri birlikte inceleyelim, fakat öncelikle bir kuralı
belirtelim; <a>...</a> etiketi arasına yazdığımız yazılar bağlantı özelliğine sahip
olacaktır, yazının bağlantı olduğu eğer aksi belirtilmemişse browser tarafından altı
çizili ve mavi renkli gösterilir.
<a href="meyve.gif"> buraya tıklandığında meyve resmi açılacak </a>
Birinci örnekte "buraya tıklandığında meyve resmi açılacak" yazısına bağlantı
özelliği kazandırdığımızdan browser tarafından altı çizili mavi yazıyla gösterilecek ve
kullanıcı fare imlecini yazı üzerine getirdiğinde imleç el şekline dönüşecektir. Kullanıcı
bu linke tıkladığında browser o anda açık bulunan sayfa ile aynı dizinde bulunan
meyve.gif resmini açacaktır. Tabii ki dosya farklı bir dizinde ise kullanıcı hata
mesajıyla karşılaşır.
<a href="midi.zip"> sıkıştırılmış midi dosyalarını çekmek için tıklayın </a>
İkinci örnekte aynı şekilde
"sıkıştırılmış midi dosyalarını çekmek için tıklayın"
yazısına bağlantı özelliği kazandırdık. Fakat dosya tipinden kaynaklanan
bir fark var; ilk örnekte meyve.gif'e tıklandığında browser resmi açacaktır fakat bu
örnekte browser kullanıcıya midi.zip dosyasını açmak mı yoksa diske kaydetmek mi
HTML Ders Notları
istediğini soran bir pencere açar. Bunun sebebi browser htm, txt, jpg, gif,.. uzantılı
dosyaları görüntüleyebilirken zip, doc, xls, mp3 gibi dosyaları görüntüleyememesidir.
<a href="sayfa2.htm"> 2.sayfaya gitmek için tıklayın </a>
Yine üçüncü örneğimizde oluşturduğumuz linke tıklandığında aynı dizinde bulunan
sayfa isimli başka bir html dökümanı açılacaktır.
<a href="resim/kedi.jpg"> kedi resmi </a>
<a href="resim/bitki/karanfil.gif"> işte çok güzel bir karanfil </a>
<a href="../araba/bmw.jpg"> otomobil resimleri
</a>
Bu 3 örnekte altdizinlere/üstdizinlere verilen bağlantıya misaller görüyorsunuz,
resimler konusunda gördüğümüz kurallar burada da geçerli. <a
href="http://www.benimsitem.com/"> tıklayın sitemi ziyaret edin </a>
Yedinci örnekte bir internet adresi verdik.
<a href="ftp://ftp.benimsitem.com/"> tıklayın dosyaları indirin </a>
Bu ise bir ftp adresine verilen link örneği.
<a href="mailto:
bendeniz( at )mail.com"> mail atın </a>
Buradaki linke tıklandığında kullanıcının ilgili mail programı açılacak ve mail'in send
to (kime) kısmına verdiğimiz mail adresi otomatik olarak yazılacaktır.
<a href="#...">...</a> <a name="....">...</a>
Sayfa içi (dahili) linkleri bu komutu kullanarak hazırlayabiliriz. Örneğin sayfanın üst
kısmında sayfa indeksini gösteren bir menü olsun. Kullanıcı bu menüde istediği
başlığa tıkladığında ilgili konu açılsın.
Böyle bir sayfa hazırlamak için yapacağımız şeyler:
1. "tıklandığında" açılacak konuyu işaretlemek <a name="....">...</a>
2. browser'a, hazırlayacağımız menüye "tıklandığında" bu işaretli konuya
gitmesini bildirmek.<a href="#...">...</a>
HTML Ders Notları
"Listeler" sayfasının benzer bir örneğini yukarıda kodlarıyla birlikte görüyorsunuz.
Sayfa içerisindeki başlıkları <a name>...</a> komutları arasına alıyoruz, "name"
kısmına başlığı hatırlatıcı bir isim verebilirsiniz.
Benim burada kullandığım <u> ve <b> etiketleri, önceden öğrendiğimiz gibi
başlığı altı çizili ve koyu olarak yazıyor. Yine 1-2-3 başlıklarıyla oluşturduğumuz menü
linklerini <a href> komutuyla hazırlıyoruz, yalnız bir farkla; "name" kısmında başlığa
verdiğimiz hatırlatıcı ismi önüne # işaretini koyarak "href" kısmına yazıyoruz. İşte bu
iş bu kadar kolay.
Diyelim ki kullanıcı sayfadaki bir linki tıkladığında, başka bir sayfanın belli bir
bölümünün açılmasını istiyoruz, bunun için linke tıklandığında açılacak yazıyı
<a name>...</a> ile işaretledikten sonra bağlantı etiketini şu şekilde yazıyoruz:
<a href="sayfa2.htm#ilgiliyer">Bu linke tıklandığında başka bir sayfanın ilgili kısmı
açılacak
</a> <a name="ilgiliyer">Başka bir sayfadaki linke tıklandığında burası açıldı</a>
HTML Ders Notları
Resimlere bağlantı özelliği kazandırmak
Metinlere bağlantı vermeyi öğrendik, peki sayfadaki resimlere nasıl link
vereceğiz? Bunun için resmi yerleştirmek için kullandığımız
<img src="..." width="x" height="y"> etiketini <a href>...</a>
etiketinin arasına alıyoruz.
İşte örnek;
<a href="sayfa1.htm"><img src="resim.gif"border="0"></a>
resim.gif tıklanacak resmi, sayfa1.htm resme tıklandığında açılacak sayfayı
gösteriyor. "Border" komutu ise resimde bağlantı özelliği olduğunu belirten çerçeveyi
kontrol ediyor, 0 (sıfır) değeri bu çerçeveyi tamamen yok eder. Bu komutu değişik
sayılarla deneyebilirsiniz.
Target parametresi
Son olarak bağlantının açılacağı pencereyi belirtmek için kullanılan"target"
parametresini öğrenelim;
Kullanımı:
<a href="..." target="..." ></a>
target="_blank"
target="_self"
target="_top"
target="_parent"
target="çerçeve adı"
Bağlantı yeni bir pencerede açılır.
Bağlantı aynı pencere içerisinde açılır.
Bağlantı aynı pencere içerisinde en üstten itibaren açılır.
Açılan bağlantı, o anda açık sayfayı oluşturmuş bir ana
sayfa varsa onun yerine konur.
Frame komutu ile çerçeve oluşturulmuşsa bağlantının adı
verilen çerçevede açılmasını sağlar.("Çerçeveler"
konusunda ayrıntılı olarak değineceğiz.)
HTML Ders Notları
10. TABLOLAR
<table>...</table>
Tablolar, sayfaları satırlara/sütunlara bölmek ya da metin veya grafiklerin
sayfada istediğimiz yerde durmasını sağlamak amaçlarıyla kullanabileceğimiz
HTML'nin en önemli yapıtaşlarındandır. Sayfada gözüksün ya da gözükmesin
tabloları bir iskelet gibi kullanabilir, böylece şu ana kadar öğrendiklerinizle
yapamayacağınız gerçek düzenlemeyi yapabilirsiniz. Elbette HTML dizayn
konusunda bir masaüstü yayıncılık
programının gösterdiği hassasiyeti göstermez, bir de browserların tablo etiketlerini
yorumlamada gösterdiği farklılıklar da buna eklenirse, genel ziyaretçi kesimine hitab
etmenin ne kadar zor olduğu anlaşılır. Fakat burada konumuz bunu tartışmak değil
tablolar konusunu işlemek. İşte tablolar,
Sonbahar Kış İlkbahar Yaz
Eylül Aralık Mart Haziran
Ekim Ocak Nisan Temmuz
Kasım Şubat Mayıs Ağustos
Tabloyu renklendirelim,
Sonbahar Kış İlkbahar Yaz
Eylül Aralık Mart Haziran
Ekim Ocak Nisan Temmuz
Kasım Şubat Mayıs Ağustos
---------------------------------------
--------------------------------------
Saygılarla
Www.Davids89.Tr.GG
--------------------------------------
(alıntıdır)______________
