Devletler, rejimsel varlıklarını muhafaza etmek ve evrensel gelişmelere göre stratejilerini tayin etmek için istihbarat olgusunu kullanmaktadır. İstihbarat servislerinin, haber alma konusunda kullandığı fiziki unsurların başında “insan kaynağı” gelmektedir. İnsan kaynağına dayalı istihbarat edinme kurumsa
l bir gelenektir. Haber akışının sürekliliği ve güncelliği, genellikle bu metotla sağlanmaktadır.TÜRKİYE, YABANCI SERVİSLER VE İNSAN KAYNAKLI İSTİHBARAT
Yabancı istihbarat kuruluşları, ülkemizdeki istihbarat faaliyetlerine başlamadan önce, tetkik ve tayin yöntemlerine başvurmaktadır. Bu yöntemle, önce konuyla ilgili faaliyet bölgesi tespit edilmektedir. Tespit edilen bölge içerisindeki güvenlik ve kontrol zaafları incelenerek, sızma yapılacak alanlar araştırılmaktadır. Sızmanın yapılacağı boşlukların tetkikinden sonra, öncelikle “insan kaynağına” dayalı istihbarat edinme imkânları araştırılmaktadır. Bu noktada üzerinde durulan ihtimal değerleri şunlardır;
1- Yabancı Servisin Dış İstihbarat İçin, Kendi Ajanını Konuşlandırması:
Servis, bilgi toplayacağı alana, kendi ajanlarını konuşlandırma metodunu değerlendirir. Bu plana göre, hedef ülkenin istihbarat alanına konuşlandırılacak ajan, konuyla ilgili birincil yada tali mahiyetli bilgileri edinecektir. Görevli ajan, edindiği bilgileri, niteliğine bakmaksızın kendi servisine iletecektir. Bu ajanlar genellikle, evrensel faaliyet gösteren bazı sözde sivil toplum örgütleri, turistler, yabancı öğrenciler veya ticaret bahanesiyle yurdumuzda bulunan yabancı uyruklu iş adamlarıdır.
2- Yerel Ajan Konuşlandırma:
Servis, bilgi temini için kendi ajanlarını kullanmak ihtimalinin dışında, hedef alanda bulunan kimseleri istihbarat faaliyetleri için kullanmayı değerlendirir. Bu plana göre, Türkiye’deki istihbarat alanında bulunan kimselerden seçilenler yerel ajan olarak tayin edilecektir. Yerel ajan bir Türk olduğundan fazla dikkat çekmeyecek ve böylece, yabancı servise haber teminindeki risk azaltılacaktır.
İNSAN KAYNAKLI İSTİHBARATTA ZAAF TETKİKLERİ
1- Parasal Zaaf
Yabancı servis, yerel ajan olarak kullanacağı kişi yada kişilerin bireysel zaaflarını incelemektedir. Bunların başında parasal unsur gelmektedir. Yabancı servis öncelikle, ajan olarak kullanacağı kişilerin, paraya ve lüks yaşama yönelik düşkünlüğünü sınamaktadır. Bu konuda zaafı olduğu tespit edilen kişi üzerinde yoğunlaşan servis, telkin çalışmalarıyla ikna yoluna gidecektir. M.İ.T. (Millî İstihbarat Teşkilatı) tarafından yakalanan dışa bağlı yerel ajanların sosyal durumlarına bakıldığında, bu kişilerin, eğlence ve paraya yönelik zaafları olduğu görülmektedir.
2- Duygusal Zaaf
Yabancı servis, yerel ajan olarak kullanacağı kişi yada kişilerin, duygusal zaaflarını yani özellikle, aşk, tutku ve cinsel ilişkiye dayalı düşkünlüğünü incelemektedir. Bu konuda zaafı olduğu tespit edilen kişi üzerinde yoğunlaşan yabancı servis, kadın unsurunu kullanarak, bilgi temini sağlamaya çalışmaktadır.
3- Algısal Zaaf
Bir çok yabancı servis, dış ülkedeki istihbarat faaliyetlerini yürütürken, kendilerini o ülkenin istihbarat servisi olarak tanıtmaktadır. Bu sayede, istihbarat alanında kolay hareket imkânı bulmakta ve ajan temini konusunda güçlük çekmemektedir. Zira, faaliyet alanında bulunan ve ajan olarak seçilen kimseler, bu servise haber aktarırken, kendi ülkesinin istihbarat teşkilatına bilgi verdiğini sanmakta ve bu çalışmanın ulusal bir sorumluluk olduğunu düşünmektedir. Yabancı servislerin bu aldatmacasına kanan kimseler, yüklendiklerine inandıkları Millî sorumluluk duygusuyla, istihbarat toplarken denetimsiz bir cesaretle hareket etmektedir.
4- İdeolojik Zaaf
Siyasal inancına bağlı olarak, rejim karşıtı ideolojiyi benimseyen kimseler, kolaylıkla yabancı servislerin ağlarına takılmaktadır. Siyasal kimlikleri gereği, mevcut sistemi benimsemeyen bu kimseler, örgüt oluşturmak yahut efradı oldukları örgüte kaynak sağlamak için yabancı servislere muhbirlik yapmaktadırlar. Bu faaliyetlerinin karşılığında ise para, silâh veya örgütsel faaliyetlerin devamlılığını sağlayacak başkaca imkânlar elde etmektedirler.
ÜLKEMİZDEKİ YABANCI SERVİS FAALİYETLERİ KONUSUNDA BİLİNÇ EDİNMEK
Yabancı servisler, hedef alanı içinde çalışırken, deşifre olmamaya, yani istihbarat terimiyle “çözülmemeye” özen gösterirler. Zira bu servisler, ülkemiz üzerindeki çalışmalarını titiz ve dikkatli bir biçimde yürütmektedirler. En küçük bir şüphenin, ajan şebekesinin çökertilmesi anlamına geldiğini iyi bilen bu servisler “hasır altı” şeklinde çalışmaktadırlar.
Yabancı servislerin ülkemizdeki uygulama alanları genellikle, stratejik mahiyet taşıyan kurumlarımızdır. Bu kurumlar, İstihbarat birimlerimiz, kolluk ünitelerimiz, yargı ve yerel idari kurumlarımızdır. Bu kurumlarımızdan biri olan M.İ.T.(Millî İstihbarat Teşkilatı)’in, yabancı servislerin sirayeti konusundaki hassas tutumu, kurum içindeki karşı istihbaratın önünü kesmiştir. Mensuplarının sosyal ilişkilerini ve mesleksel süreçlerini yakından takip eden M.İ.T., özgün yöntem ve kontrolleriyle, sızma imkânlarını ortadan kaldırmıştır.
Kolluk kurumlarımızdan; Emniyet ve Silahlı Kuvvetler ise, karşı istihbaratı önleme konusunda tüzüksel ve takipsel yöntemler geliştirmiştir. Bu sayede, kolluk birimleri içindeki karşı istihbarat boşlukları kapatılmıştır.
Peki, bu kurumsal ünitelerin koruma şemsiyesi, karşı istihbaratı önlemekte midir?
Yabancı servisler, kurumlarımızın hassas noktalarına sızamadığında, bu noktalara en yakın çevreleri kullanmaktadır. Bunlar genellikle,
• Kurumların arka planında görünen idari veya sözleşmeli personeller
• Kurumlarla ticari temasları olan, yani kurumlara mal, eşya ve benzeri ürünler satışı yapan ve bu sayede kurumsal ilişkilerini kuvvetlendirmiş tacirler
• Kurum efratlarıyla yakın/uzak sosyal ilişkileri bulunan kimselerdir.
Bu konuda kesin bulgulara ulaşmak için, son on beş yılda yakalanan yabancı servis ajanları istatiğine göz atmak gereklidir. Bu zaman diliminde yakalanan dışa bağlı yerel ajanların bir çoğu kurumlarda özel güvenlik görevlisi, özel koruma, sözleşmeli idari personel, temizlik personeli, müstahdem gibi vasat işlerde çalışan kişiler veya kurumsal ilişkileri olan tacirlerdir.
Yabancı servislerin kullandığı yerel ajanların tetkiki ve tespiti, çoğu zaman bireysel gözlemlerle mümkün olmamaktadır. Bu kimseler, benzer sosyal-geleneksel alışkıları barındıran ve yaşamsal farklılık göstermeyen yurttaşlar olduklarından, faaliyetlerini daha kolay sürdürmektedir. Bu tip “karşı istihbaratın” ortaya çıkarılması ancak profesyonel takip ve gözlemle mümkün olmaktadır.
YABANCI SERVİS FAALİYETLERİNE KARŞI KURUMSAL ÖNLEMLER
Espiyonaj, yani karşı istihbarat ve Kontr-Espiyonaj, yani karşı istihbaratı önleme, sistemli ve kurumsal çalışmalarla işlerlik kazanmaktadır. TCK (Türk Ceza Kanunu) Casusluk faaliyetlerini, devlet aleyhine ve devlet sırlarına karşı işlenen cürümlerden saymaktadır. Kanun bu faaliyeti şöyle açıklamaktadır;
“Devletin güvenliğine veya iç veya dış siyasal yararlarına ilişkin belge veya vesikaları kısmen veya tamamen yok eden, tahrip eden veya bunlar üzerinde sahtecilik yapan veya geçici de olsa, bunları tahsis olundukları yerden başka bir yerde kullanan, hileyle alan veya çalan kimseye sekiz yıldan on iki yıla kadar hapis cezası verilir. Bu fiiller, savaş sırasında işlenmiş veya Devletin savaş hazırlıklarını veya savaş etkinliğini veya askerî hareketlerini tehlikeye koymuş ise müebbet hapis cezası verilir”
Bilindiği üzere, yasa koyucunun istihbarat birimi olarak muhatap aldığı kurumun adı M.İ.T.(Millî İstihbarat Teşkilatı)’dır. M.İ.T.’in, casusluk faaliyetlerine karşı izleme, takip ve dinleme yetkisi, kanun ve kurumsal tüzük hükümlerine bağlanmıştır.
Fiziki müdahale faaliyetlerden kaçınan, daha ziyade, takip ve haber alma konuları üzerinde çalışan bu teşkilât, söz konusu casusluk faaliyetleri olduğu zaman, müsteşar iznine bağlı olarak operasyon düzenleyebilmektedir. Teşkilât tarihine göz atıldığında, bu kuruluşun en çok yabancı servislerin Türkiye içindeki casusluk faaliyetleri durumlarında operasyonlar düzenlediği görülmektedir.
Yabancı servislerin asıl amacı dış istihbarat edinmektir ancak, servislerin faaliyetleri bununla sınırlı değildir.
Güçlü rejimleri yıkmak, ancak Millî birlik duygusunu ortadan kaldırmakla mümkün olmaktadır. Ülkemizdeki yabancı servis ajanları, istihbarat toplamanın dışında, ayrıca bu amaç ekseninde faaliyet göstermektedir. Yabancı servisler, Ulusumuzun Millî birlik duygusunu ve beraberlik geleneğini ortadan kaldırmak amacına bağlı olarak, provokasyon metodunu kullanarak; etnik, dinsel ve siyasal cepheleşme tesis etmeye çalışmaktadırlar. |