Güç Kaynağı
Güç kaynağının gerilimi nasıl ölçülür?
Çıkış gerilimini ölçmek için, aksi takdirde sağlıklı bir ölçüm yapılamayacağından dolayı, anakartın güç bağlantılarını sökmemelisiniz. Sadece PC kasasının kapağını çıkartmanız yeterli olacaktır. Gerilimleri, rahatlıkla temin edebileceğiniz bir voltmetre veya çoklu ölçüm aracı yardımıyla ölçebilirsiniz. Voltmetrenin ölçüm uçları, yukarıdan direkt olarak fişin içerisine girerek buradaki izole edilmemiş uçlara ulaşılabilmesi için uzun ve ince olmalıdır.
Kasanın içerisinde, bilgisayarınızın yaşına bağlı olarak bir AT güç kaynağı veya ATX standardına uygun yeni bir güç kaynağı ile karşılaşabilirsiniz. Bir AT güç kaynağından +5 V, -5 V, +12 V ve -12 V gerilimleri bulunur. Kırmızı kablo +5 V, beyaz –5 V, sarı +12 V ve mavi kablo ise – 12 V gerilim taşıyor. Daha eski bilgisayarlarda ise kablolar için farklı renkler de kullanılmış olabilir. Yeni ATX güç kaynakları ise yukarıda anlatılan gerilimlerin haricinde + 3,3 V ve PC kapalı olduğu zaman dahi 5 V gerilim barındıran 5 V’luk bir Stand By kaynağı sunuyor. Bir ATX güç kaynağını iki sıra halinde dizilmiş, 20 kutuplu bağlantı fişinden ayırt edebilirsiniz. Her bir bağlantı fişinin yerleşim planını beraberinde sunulan CD-ROM’da bulabilirsiniz.
şayet ölçülen gerilimlerden biri eksik çıkacak olursa, güç kaynağı arızalanmıştır ve kesinlikle değiştirilmesi gerekmektedir. Bu tür bir arızaya düşük kapasiteli güç kaynakları da neden olabilirler. Maalesef piyasada, özellikle daha eski modellerde, halen düşük kapasiteli güç kaynakları ile karşılaşmak mümkün.
46 Bilgisayar, ek donanımlarla geliştirildikçe güç kaynağı zaman içerisinde aşırı yüklenir ve bunun sonucunda arızalanır.
Bilgisayar Hataları
Bilgisayar açıldıktan sonra çok sayıda hata sinyali veriyor
Uyarı seslerinin ve hata mesajlarının açıklaması çok kolaydır. Bilgisayarın açılışı sırasında çalıştırılan BIOS’un POST (Power On Self Test) fonksiyonu hataları tespit eder ve buna uygun olarak mesaj verir. Video sisteminden kaynaklanan hataların ise görsel uyarı mesajları ile bildirilmesi mümkün değildir. Bu nedenle PC hoparlörlerinden, genel olarak beep code olarak adlandırılan uyarı sesleri çıkartılır.
Örneğin, bilgisayar açıldıktan kısa bir süre sonra PC hoparlöründen dokuz kısa uyarı sesinin çıkarılması, AMI BIOS’lar için BIOS’un kontrol toplamının doğru olmadığı anlamına gelir. Bunun sonucunda bilgisayarın açılma işlemi kesilecektir. Bu hata BIOS’un arızalandığı veya BIOS güncellemesinin başarısız olduğu durumlarda ortaya çıkar.
Bilgisayarı, kapatıp tekrar çalıştırarak yeniden başlatın ve uyarı seslerini dikkatli bir şekilde dinleyin. Farklı Beep Code’larının anlamlarını kitabın sonundaki ekte bulabilirsiniz. Uyarı sesleri, bu konuda herhangi bir standart bulunmadığı için bilgisayarda kullanılan BIOS’un üreticisine bağlı olarak farklı anlamlara sahip olabilir.
BIOS üreticinizin ismini bilmiyorsanız, anakartının el kitapçığına bakmalısınız. Eğer bu kitapçıkta da açıklayıcı bir bilgi bulamazsanız, ürünü satın aldığınız bayie başvurabilirsiniz. Eğer bayi de yardımcı olamazsa, son çare olarak kendiniz kontrol etmelisiniz.
1. Bilgisayarı kapatın ve kasasını açın.
2. Tüm anakart kitapçıklarında, farklı yapıtaşlarının kart üzerindeki yerlerini gösteren bir plan bulunur. Bu planda, üzerinde BIOS yazan bir bileşeni arayın.
3. Eğer BIOS’un yerini planda tespit ettiyseniz, anakart üzerinde arayın. Bu sırada BIOS’un görünmesini engelleyen ek kartları da sökmek zorunda kalabilirsiniz.
4. Bu parçada her zaman, üzerinde üreticinin isminin bulunduğu bir telif hakları yapışkanı bulunur. BIOS üreticisinin ismini buradan öğrenebilirsiniz.
Beep code’larının anlamlarını kitabın sonundaki ekte bulabilirsiniz. Hata mesajı bilgisayarın belirli bir donanım bileşenine karşılık gelecektir. Buna bağlı olarak kitaptan uygun bölüme göz atarak, karşılaştığınız sorunu çözmek için neler yapabileceğinizi öğrenebilirsiniz.
2.3.3 Hatayı bulamadım. Daha ne yapayım?
Eğer yukarıda bahsedilen sorunlarla karşılaşmadıysanız, teknik servis yardımı olmadan hatayı tespit etmek için bir şansınız daha var. Hata tespiti için POST Code kartı kullanmalısınız. Bu tür bir kartın maliyeti nispeten daha fazla olacağı ve normal bir kullanıcının böyle bir karta sahip olması gerekmediği için kitabın geri kalan kısmında POST Code kartına daha fazla değinmeyeceğiz. Eğer çevrenizde POST Code kartına sahip birileri mevcutsa, bilgisayarınızdaki hatayı söz konusu kartı kullanarak tespit edebilmek için yardım isteyebilirsiniz. Ancak bu tür bir imkanınız da yoksa karşılaştığınız sorunu çözüme kavuşturmak için teknik servise girmekten başka çare kalmıyor.
HATA MESAJLARI
Bu durumda sabitdisk üzerinde işletim sistemi bulunamamıştır. İşletim sistemine ait bir dosyayı (örneğin, IO.SYS, MSDOS.SYS) silmiş olabilirsiniz veya sabitdiskin açılış sektörü arızalanmıştır. Bu hata mesajının nedeni bir virüs de olabilir.
1. İlk olarak bilgisayarı bir kez daha kapatın.
2. İlk yardım veya Windows açılış disketini sürücüye yerleştirin ve bilgisayarı tekrar çalıştırın.
3. Bilgisayar disketten açıldıktan sonra A: sürücüsünü gösteren DOS komut satırı ekrana gelecektir. şimdi “sys C:” yazın ve bu sürücüye geçmek için [Enter] tuşuna basın. Bu sayede sabitdiske yeni bir açılış sektörü yazılacak ve sistem dosyaları yeniden yükleneceklerdir.
4. şimdi, üzerinde DOS anti virüs yazılımı bulunan bir disket yerleştirin ve sabitdiski tarayın.
5. Eğer virüs bulunamazsa, bilgisayarınızı artık sabitdiskten çalıştırabilirsiniz. Aksi takdirde sisteminizdeki virüsü temizlemelisiniz.
2.4.11 Bilgisayar mesajı: NON SYSTEM DISK
Bu mesaj, A sürücüsünde bir disket bulunduğu zaman ekrana gelir. Yapmanız gereken tek şey disketi çıkartmak ve bilgisayarı yeniden çalıştırmaktır.
Eğer bilgisayarınızın açılış sırasında ilk olarak sabitdiskle çalışmasını istiyorsanız, “A:, C:” şeklinde olan BIOS’daki açılış sırasını “C:, A:” olarak değiştirmelisiniz. Bilgisayar, ancak bu değişiklikten sonra sabitdiski kullanarak açılacaktır. Bunun için aşağıdaki işlemleri uygulayın:
1. Bilgisayarı yeniden başlatın ve BIOS Setup’ı açın.
2. Aradığınız özelliği ADVANCED CMOS SETUP menüsü altında bulabilirsiniz. Açılış sırasını SYSTEM BOOT UP SEQUENCE satırından değiştirebilirsiniz. Aşağı yukarı ok tuşlarını kullanarak bu seçeneği işaretleyin ve [Page Up] ve [Page Down] tuşlarını kullanarak istediğiniz açılış sırasını belirleyin.
3. Yaptığınız değişiklikleri kaydedin ve BIOS’dan çıkın. Bunun sonucunda bilgisayar yeniden başlatılacak ve sürücü içerisinde bir disket unutsanız dahi sizi rahatsız etmeyecektir.
2.4.12 Bilgisayar mesajı: C: DRIVE ERROR
BIOS Setup’ındaki sabitdisk bilgileri yanlış girilmiştir. Bunun sonucunda açılış sırasında bir dizi hata mesajı ekrana gelir:
C: DRIVE ERROR
71 Press<F1> to Resume
İşletim sistemi yok
Sistem yok veya sürücü hatası
Değiştirin ve herhangi bir tuşa basın
Dikkat! Veri kaybı tehlikesi!
CMOS Setup’da yanlış sabitdisk parametreleri girilmişse, FORMAT komutu çalıştırıldığı zaman sabitdisk de yanlış parametreler kullanılarak biçimlendirilecektir. Bu, eğer bilgisayarınızda 20 GByte’lık bir disk mevcutsa ve CMOS Setup’da bu disk 10 GByte görülüyorsa, sabitdiskiniz sadece 10 GByte’lık bir disk olarak biçimlendirilecektir. Bunun sonucunda disk üzerindeki veriler tamamen kaybedilir. Yukarıda anlatıldığı gibi ilk olarak BIOS’daki sabitdisk parametrelerini kontrol edin ve gerekli değişikleri yapın. Sabitdiskiniz bundan sonra sorunsuz olarak çalışacaktır.
2.4.13 Bilgisayar mesajı: CONTROLLER FAILURE, HARDDISK FAILURE veya HDC FAILURE
HDC, Hard Disk Controller ifadesinin kısaltmasıdır. Bu hata mesajı normalde arızalı bir sabitdisk anlamına gelir. Ancak hata, arızalı bir sabitdisk kontrolörü veya daha da kötüsü (ancak seyrek karşılaşılan bir durumdur) arızalı bir anakart anlamına da gelebilir.
1. Bilgisayarınızı tekrar kapatın ve açın. Eğer aynı hata mesajı bir kez daha ekrana geliyorsa, ciddi bir donanım arızası ile karşı karşıyasınız demektir.
2. Bilgisayarın kasasını açın ve sabitdisk kontrolörün yuvasına tam olarak oturup, oturmadığını kontrol edin. Eğer şanslıysanız sorunu bu şekilde çözebilir ve bilgisayarı yeniden başlatabilirsiniz.
Eğer hata mesajı halen ekrana geliyorsa, sorunun kaynağı biraz önce de söylendiği gibi kontrolör, sabitdisk veya anakart olabilir. Disket sürücü kontrolörünün, sabitdisk kontrolörü ile yan yana bulunduğu kombi kartlarda ise birinin arızası diğerini etkilemeyebilir. Yani sistemi disket sürücü ile açmak halen mümkün olabilir.
Sabitdiski kontrol etmek
Biraz zahmetli olmasına rağmen oldukça kolay bir işlemdir.
1. Bilgisayarın kasasını açın.
2. Sabitdiski bulunduğu yerden çıkartın.
3. Tüm kablolarını tekrar takın.
4. Sabitdiski elinizde tutun ve bilgisayarınızı çalıştırın. Bu sırada, sabitdisk motorunun çalışıp, çalışmadığını kontrol edin.
5. Eğer motor çalışıyorsa, bir sonraki bölümden okumaya devam edin.
6. Ancak motor çalışmıyorsa, sabitdiskin güç kablosunu başka bir sürücününkiyle değiştirin. Eğer motor çalışmaya başlarsa, sorun güç kablosundan kaynaklanıyor demektir. Bunun için boşta bir kabloyu kullanmaya devam edebilir veya bir Y adaptörü yardımıyla başka bir güç kablosunu çoğaltabilirsiniz.
7. Buna rağmen disk çalışmıyorsa, arızalanmış ve yenisi ile değiştirilmesi gerekiyor demektir. Verilerin yedeklenmesi ise bu durumda mümkün olmayacaktır.
Tek bir sabitdiskiniz varsa
1. Eğer sabitdiskteki verilerin üzerine henüz hiç bir şey yazılmadıysa, bilgisayarı çalıştırın ve açılış sırasında BIOS Setup’ına geçin.
2. Sabitdiske ait Standart Setup’taki bilgileri not edin.
3. Sabitdiskinizi bir başka bilgisayara, örneğin bir tanıdığınızın bilgisayarına takın. Buradaki BIOS Setup’a da sabitdiskinize ait doğru bilgileri tabii ki girmelisiniz. Diskinizi, diğer aygıtlar ile zamanlama problemini aşmak için tek bir sürücü olarak kurun.
4. Eğer sabitdiskiniz çalışırsa, sorun kontrolör kartı veya anakarttan kaynaklanıyor demektir.
Birden fazla sabitdiskiniz varsa
1. Arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdiski, eğer ilk disk olarak tanımlanmadıysa, BIOS Setup’tan ilk olarak işaretleyin. Diğer diskleri ise BIOS’dan silin. Ancak daha önce söz konusu disklerin bilgilerini, ileride doğru girebilmek için not etmelisiniz.
2. IDE kontrolördeki tüm cihazları (sabitdisk, CD-ROM sürücü) çıkartın.
3. Sadece arızalı olduğunu düşündüğünüz sabitdisk takılı kalsın. Bu disk EIDE kontrolörlerden birinde Primary, yani birincil disk olarak bulunmalıdır. Hangi bağlantı noktasının birincil olduğunu anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.
4. Sabitdisk de üzerindeki Jumper yardımıyla Master veya Single olarak ayarlanmalıdır. (Bunun için disk üzerindeki açıklamalara bakabilirsiniz.) Buna, disk ilk sürünüz olarak kurulmadığı zaman özellikle dikkat etmelisiniz.
5. Bilgisayarı yeniden başlatın.
6. Eğer sabitdiskiniz çalışıyorsa, arıza başka bir diskten de kaynaklanıyor olabilir. Bu durumda yukarıdaki işlemleri diğer diskler için de uygulamalısınız.
7. Eğer bilgisayarınız hiçbir disk ile çalışmazsa, sorun kontrolör veya anakarttan kaynaklanıyor olabilir. Aynı anda birden fazla diskin arızalanması ihtimali ise neredeyse imkansızdır.
Sabitdisk kontrolörünü test etmek
Bu da tek başınıza rahatlıkla gerçekleştirebileceğiniz çok basit bir kontrol işlemidir.
Harici kontrolör kartına sahipsiniz.
1. Kontrolör kartınızı test etmek için yeni bir sabitdisk kontrolörüne ihtiyacınız olacak. Eğer başka bir kontrolör kartına sahip değilseniz, (zaten kimin iki tane kartı olabilir ki!), kısa bir süre için size verebilecek bir tanıdığınızdan yardım isteyebilirsiniz. Ancak bu kartın da bilgisayarınızın Bus System’ine (ISA, PCI, EISA) uygun olmasına dikkat etmelisiniz.
2. Kontrolör kartınızı yenisi ile değiştirin. Kartın ayarlarının yapılmasına gerek yoktur.
3. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüzü bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
4. Bilgisayarınız sorunsuz bir şekilde açılırsa, arızayı tespit ettiniz demektir.
Anakarta entegre bir kontrolöre sahipsiniz
1. Eğer bilgisayarınızdaki kontrolör anakart üzerinde entegre bir şekilde bulunuyorsa, ödünç aldığınız kartı takmadan önce bu parçayı kapatmalısınız. Bunun için normalde anakart üzerinde bir Jumper veya DIP şalteri bulunabilir. Bazı modern bilgisayarlarda ise kontrolörü BIOS Setup’tan kapatabilirsiniz. Bu kontrolörü nasıl kapatabileceğinizi ise anakartın kitapçığından öğrenebilirsiniz.
2. Sabitdiskinizi ve disket sürücünüz bu karta bağlayın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın.
3. Eğer her şey yolunda giderse, kendinize yeni bir kontrolör satın almalısınız. Tamir edilmesi mümkün olmayacağı için, anakartınız üzerindeki arızalı kontrolörün kapalı kalması gereklidir.
>>Bilgisayar Nedir?
Giriş birimleri ile dış dünyadan aldıkları veriler üzerinde aritmetiksel ve mantıksal işlemler yaparak işleyen ve bu işlenmiş bilgileri çıkış birimleri ile bize ileten , donanım (Hardware) ve yazılım (software) dan oluşan elektronik bir makine dır.
Bilgisayar donanımı (hardware): Bilgisayarların fiziksel kısımlarına donanım denilmektedir. Elle tutulabilirler. Ekran, klavye, Sabit disk (harddisk), fare, yazıcı, bellek, mikroişlemci, tarayıcı,…
Bilgisayar yazılımı (Software): Donanımı kullanmak için gerekli programlardır. Bilgisayarın nasıl çalışacağını söylerler. Elle tutulmazlar. Belirli bir işlemi yapmak üzere bilgisayara kurulurlar (set p, install). Örneğin: Kelime işlem (Word processor) programları son kullanıcıların yazı yazması için kullanılır. Tablolama (spread sheet), sunu (presentation), programlama dilleri (Pascal, C ...), ses (sound) programı gibi.
DONANIM YAPISI :
CPU (Central Processing Unit):
Bilgisayarın beyni de denilebilir. Yönetim ve kontrolü burada yapılır.İki bölümden oluşur;
· Aritmetik ve Mantık Birimi (Arithmetic & Logic Unit -ALU) : Dört işlem, verilerin karşılaştırılması, karşılaştırmanın sonucuna göre yeni işlemlerin seçilmesi ve kararların verilmesi bu birimin görevidir.
· Kontrol Ünitesi ( Control Unit -CU) : Işlem akışını düzenler, komutları yorumlar ve bu komutların yerine getirilmesini sağlar.
RAM(Random Access Memory):
Programların ve verilerin kullanıldıkları zaman geçici olarak depolandıkları yerdir. CPU'da işlemler yapılırken ana bellekte saklanan veriler kullanılır ve işlenen veriler (bilgi) RAM bellekte tutulur. Elektrik kesildiğinde bellekteki veriler kaybolur. Birimi megabayt (MB)'dır. PC'lerde 8, 16, 32, 64 MB bellekler kullanılmaktadır.
ROM( Read Only Memory):
Üzerinde yalnız okuma yapılır. Üretici firma tarafından ilk imalatı esnasında yerleştirilir. Yazma yapılamaz.
Bilgisayarda Bellek Birimleri
Bilgisayarda en küçük birim BIT tir.
1 BYTE = 8 Bit
1 Bit 0 ya da 1'den (kapalı devre=0, açık devre=1) oluşur.
1 BYTE 1 karakterdir.
1024 BYTE = 1 KiloByte'dır. (KiloByte = KB)
1024 KB = 1 MegaByte'dır. (MegaByte = MB)
1024 MB = 1 GigaByte (GigaByte = GB)
1024 GB = 1 TeraByte (TeraByte = TB)
CPU, Hardisk, RAM, Mainboard, ROM
CPU: Central Processing Unit ( Merkezi İşlem Birimi). Ana İşlem Ünitesi, Merkezi İşlemci ya da kısaca işlemci.
Bilgisayarın program komutlarını bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan işlemleri yerine getiren merkez birimi. CPU genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Çünkü tüm işlemler CPU tarafından yapılır. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan ilgilidir.
HARDDISK: Sabit disk.
Bilgisayarlarda bilgi depolama ünitesi. Sabit diskler büyük miktarda bilgiyi uzun süreli olarak saklamak için kullanılan manyetik disklerdir. Genellikle taşınabilir olma özelliği yoktur. Zaten bu yüzden de sabit disk adını almışlardır. Bilgisayar kasasının içinde kendileri için ayrılmış yuvalara yerleştirilirler. Sabit diskler özellikle disketlerle karşılaştırıldığında çok büyük miktarda bilgi depolama özelliğine sahiptirler.
DISK DRIVE: Disk sürücü.
Diske veri yazan ya da okuyan birim. Disk sürücüler okuyup yazdıkları disk tipine göre çeşitli isimler alır: Disketlere okuyup yazan disket sürücüler, optik disklere okuyup yazan optik sürücüler gibi...genelde, disk sürücü dendiğinde sabit disk sürücü kastedilir. Disk sürücüler bilgisayarın içine yerleştirilebileceği gibi, bir dış ünite olarak da bağlanabilir.
MAINBOARD: Ana kart.
Bilgisayarlardaki temel devre ve bileşenleri üzerinde bulunduran kart. Ana kart, CPU, BIOS, bellek, depolama aygıtı arabirimleri, seri ve paralel portlar, genişleme yuvaları ve ekran, klavye gibi çevre ünitelerinin denetleyicilerini bulundurur. Bir PC’ yi daha iyi bir modele çevirmek için ana kartı değiştirmek gerekir. Ana kartla birlikte sadece CPU değil, ROM ve ana bellek de daha iyi modele geçirilmiş olur. Ancak bu işlem sırasında genişleme kartlarının yeni ana kartla uyumlu olmasına dikkat edilmelidir.
RAM: Random Access Memory. Rasgele Erişimli Bellek.
Herhangi bir noktasına doğrudan erişilebilen bellek tipi. Bir bilgisayarın ne kadar RAM’a sahip olması gerektiği, kullandığı işletim sistemi ve çalıştıracağı programların ihtiyaçlarına bağlıdır. Özellikle grafik kullanıcı yüzüne sahip işletim sistemleri daha çok RAM kullanır.
ROM: Read Only Memory. Salt Okunur Bellek.
İçerdiği verilerin üzerine sadece bir kere yazıldığı ve bir daha değiştirilemediği bellek tipi. ROM’ lar bilgisayarlarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programları saklamak için kullanılır. Bilgisayarın yüklenmesini sağlayan ana program gibi... Bir ROM yongası üreticisinden çıktığında içeriği belirlenmiştir. ROM’ ların RAM’ lerden en önemli farkı, elektrik akımı kesildiğinde RAM’ lerin sakladıkları bilgileri kaybetmelerine rağmen, ROM’ ların etkilenmemeleridir.
Klavye(Keyboard)
Tuşlardan oluşur. Q’ ya göre ayarlanmıştır. F’ ye çevrilebilir. Her bir harf için bir Ascıı kod , bu kodların birleştiği bir Ascii tablo vardır. Biz herhangi bir tuşa bastığımız zaman ascii tablodan harf yada işareti tanır ve basar. 102 tuş bulunur. XT ve AT olmak üzere iki çeşittir. Klavye bir giriş ünitesidir.Klavyede bulunan tuşların görevleri şunlardır;
Klavye üzerindeki tuşları 4 kısımda inceleyebiliriz;
1. Fonksiyon tuşları
2. Daktilo tuşları
3. Nümerik tuşlar
4. Özel tuşlar
FONKSİYON TUŞLARI :
Bu tuşlar her programlama dilinde ve işletim sisteminde farklı görevler almıştır. F1 den F12 ye kadardır.
DAKTİLO TUŞLARI :
Bu bölümde A ile Z arası harfler 0 ile 9 arası rakamlar !,^,” , ? vb. gibi işaret tuşları ile bazı özel tuşlar bulunur.
NUMERİK TUŞLAR:
Bu bölümde 0 ile 9 arası rakamların yanında bazı özel fonksiyonlar bulunur. "NUM LOCK" bir kez basıldığında ışık söner ve rakamlar yerine özel fonksiyonlar çalışır.
ÖZEL TUŞLAR:
Backspace (İşaretli tuş): İmlecin bulunduğu yerden sola doğru tek tek tamamını siler.
Delete (Del): İmlecin bulunduğu yerden sağa doğru tek tek siler.
Print Screen : Yazılan yazıyı yazıcıya yollar.
Caps Lock: (Bu tuş açıksa klavyenin sağ üst köşesinde ışık yanar.)Büyük harf ya da küçük harf tuşu.
Num Lock: (Bu tuş açıksa klavyenin sağ üst köşesinde ışık yanar.)Bu tuş açıkken klavyenin sağ tarafında bulunan rakamları kullanabiliriz.
Scroll Lock: Bu tuşa basıldığında imleç kilitlenir ve ekran kayar.
Pause : Bu tuşa basıldığında ekran durur.
Insert : Araya yazı yazacağı zaman kullanılan bir tuştur.
Control+Alt+Del: Aynı anda basıldığında bilgisayarın açma –kapama düğmesine basmadan hafızayı tamamen silmemizi ve bilgisayarı yeniden başlatmamızı sağlar.Ayrıca tuş kilitlenmesini de açar.
Ctrl+C: İşletim sistemi komutlarını çalışma anında durdurur.
Ctrl+Break: Programlarda çalışmayı durdurur.
Bilgisayarınızda çalışırken herhangi bir şekilde yazdığımız harf tuşu işlemiyorsa ALT+ASCII (ASC 11,000 ile 25,000 arası rakamdır) yazılırsa o ekrana ait karakter ekrana gelir.Örnek ATL tuşu+115=M harfidir. Bilgisayar açıldığında yanıp sönen göstergeye “İMLEÇ ” denir. İmleç her tuşa basıldığında sağa doğru kayar.
Home : İmleci satırın başına getirir.
End : İmleci satırın sonuna ***ürür.
Page up: İmleci bir ekran yukarı çıkarır.
Page Down: İmleci bir ekran aşağıya indirir.
Tab Tuşu: Bu tuşa basıldığında imleci 8 karakter birden sağa hareket ettirir. Shift tuşu ile kullanıldığında 8 karakter sola getirir.
AltGr : (Klavye üzerinde bazı tuşlar ikiz,bazı tuşlar üçüz görevlidir. İkiz görevliler Shift tuşu ile basılırsa ikinci karakteri yazar.
Örnek: Shift+2 tuş bileşimi = ’ işarettir.)
Bazı tuşlarda 3 adet simge vardır.bunlardan sağ alttaki simgeyi yazmak için Altgr tuşu ile birlikte ilgili tuş basılarak yazılır.
Örnek: yıldızı yazmak için Altgr+Tuş basılır.
CD ROM/DVD ROM
CD-ROM
650 MB’a kadar veri depolayabilen CD’ler optik teknolojisi ile çalışır. CD üzerine kayıtlı bilgiler lazer ışını ile okunmaktadır. Diskin yüzeyi şeffaf polikarbonat ile kaplanmış sentetik bir taban üzerine serilmiş yansıtıcı bir alüminyum tabakadan oluşur. Bu tabakanın üzeri diski tozlardan ve çizilmelerden koruyan bir cila ile kaplanmıştır.
Disk üzerinde veri saklama işlemi yüzey seviyesinden çukur seviyesine geçişlerle olmaktadır. CD-ROM sürücü içerisindeki ışığa duyarlı bir eleman lazer ışınının bir çukura rast gelip gelmediğini saptar. Bu işlem çukura rast gelen ışınların geri yansımamasıyla anlaşılır.
CAV
Bazı CD sürücüler verileri CD’nin iç kısmından dış kısmına kadar sabit devirle dönerek okurlar. Bu sistemle çalışan CD sürücüler iç kısımda açı küçük olduğu için yapabildikleri en iyi performansı gösterirler. Sebebi ise sabit devirle döndüğü için iş kısımda alınan yol daha fazla olduğundan bu daha hızlı veri transferi anlamına gelmektedir. Dış kısımlarda ise çap büyüdüğünden, dolayısıyla anı zamanda alınan açısal yol azaldığından veri okuma hızı azalacaktır. Bu tekniğe CAV (Constant Angular Velocity- Sabit Açısal Hız) denmektedir.
CLV (Constant Lineer Velocity)’nin mantığı ise CD’nin dönme hızının gerektiği yerde artırılmasıdır. Mesela CD’nin en iç kısmında 800 devirle dönerken okuduğu veri miktarı CD’nin en dış yüzeyinde 800 devirle okuduğuyla aynı olmayacaktır. CLV tekniğinde , iç kesimde 800 devirle dönerken, CD’nin dışına doğru ilerlerken veri aktarım hızı azalacağından bu devir sayısı yükselerek 5000-6000 devire kadar çıkabilir.
Spin Up/Down Süreleri
Spin Up süresi, CD sürücünün motorunun tam devirde dönerken eject tuşuna basıldığında CD duruncaya kadar geçen süredir.
Spin Down süresi ise CD sürücünün içerisine bir CD yerleştirildiğinde CD’nin tam devirle döneceği ana kadar geçen zamandır. |
