İNTERNET VE EĞİTİM
Eğitim ortamlarında kullanılabilecek olan bilgi ve iletişim teknolojileri arasında Internet önemli bir yer tutmaktadır. Artık öğrenciler okul ve sınıf gibi öğrenme ortamlarına, evden ya da Internet Café gibi ortamlardan hiç değilse bir kere olsun Internete bağlanmayı öğenmiş olarak gelmekte ve okul ortamlarında kullanılacak olan eğitim teknolojilerinin de en az bu düzeyde olmasını beklemektedirler.
Burada eğitim sistemimize ve eğitimcilerimize düşen görev Internetin sadece verimli çalışan bir altyapı kurmaktan öte öğretim ve öğrenme ortamlarında çocukların bilgi, beceri ve tutumlarını olumlu yönde etkileyebilecek bir öğrenme aracı olarak kullanılabilmesini sağlamaktır. Bunun için yeni teknolojik altyapı, yeni bilgisayar dersi müfredatı ve teknolojinin ders programlarına entegrasyonu gereklidir.
İnternetin eğitim ortamlarında yararlı bir şekilde kullanımı aşağıdaki farklı şekillerde gerçekleştirilebilir.
1. İnternet Okuryazarlığı
Örneğin 19 öğrenci makinalı, bir öğretmen makinalı ve bütün makinaların Internet'e bağlı olduğu bir bilgisayar laboratuvarında öğrencilere bilgisayarın temel kullanım alanları ve temel beceriler öğretilirken Internet temel kullanımı ve bundan anladığımız e-mail yollama, alma, e-mail'e dosya ekleme, Internette bilgi arama, adresleri tanıma, arama motorlarını kullanma, chat ortamını kullanma, haber listelerine üye olma gibi temel bilgiler kapsanabilir. Burada önemli olan her öğrencinin bilgisayar başında uygulamalı olarak öğretmenin yönergelerini birer birer takip etmesi ve kendi kendine uygulamasıdır. Burada dikkat edilmesi gereken öğrencilere bu becerileri kazandırırken verilecek örneklerin öğrenci ve okul hayatı için yararlı örnekler olması gereğidir. Örneğin müze giriş saatlerini müzenin web sitesinden öğrenme, ilgi duyduğunuz bir edebiyatçıya ya da gazete köşe yazarına e-mail yollama, ya da yurtdışındaki üniversitelerle ilgili bilgilere ulaşma gibi.Okulun bilgisayar ortamında bu hedeflere yönelik olarak sağlanmış ve kullanılmış Internet bağlantısı amacına ulaşmış demektir.
2. Bilgisayar Laboratuvarında İnternet Merkezi
Ayrıca temel bilgisayar kullanımı dersleri için atanmış bu bilgisayar laboratuvarlarının okulun ders dışı saatlerinde okulun bulunduğu yöredeki anne babalar ve diğer ilgili kişiler için bir kaynak merkezi, Internete erişim ve Interneti kullanmayı öğrenme merkezi olarak kullanılabileceği de unutulmamalıdır.
3. İnternette Bilgi Arama ve Araştırma Yapma
Temel İnternet kullanımının bir adım ötesindeki kullanım öğrenci ve öğretmenlerin geleneksel yöntemlerle yürütülmekte olan dersler ve ödevler için araştırma yapma ve bilgilere erişme gereksinimlerine cevap vermektir. Burada öğrenci ve öğretmenler ilgili ders saatlerinin dışında ya da ilgili ders öğretmenleri tarafından uygun görülüyorsa ders saatleri içinde, önceden kullanım saatleri planlanmış şekilde Internete bağlı bilgisayar laboratuvarına gelip bireysel olarak ya da öğrenci grupları olarak Internet bağlantısından yararlanabilirler. Burada öğrencilerin Temel Bilgisayar Kullanımı ya da Temel Internet Kullanımı derslerinde öğretilen Internette bilgi arama becerilerini kavramış ve iyi kullanıyor olmaları gerekir. Aksi takdirde öğrenciler ders ve ödev gereksinimi olan bilgilere ulaşmak için gereksiz zaman kaybedebilirler. Bu kullanım içersinde Internet üzerinde erişilen bilgilerin laboratuvarda bulunan yazıcıdan kağıt üzerinde çıktısı alınır ve ödevlerin hazırlanmasında bu bilgiler kullanılır.
Bu düzeydeki İnternet kullanımında öğretmenlerin ise arama yapacakları arama motorlarını daha önceden tanımış olmaları, aradıkları bilgi parçaları ile ilgili olabilecek diğer alanları belirlemiş olmaları ve gidecekleri adresleri mümkünse daha önceden hazırlamış olmaları gerekir. Ancak bu şekilde öğretmenler zaten çok sınırlı olan ders dışı saatlerini verimli şekilde kullanmış olabilirler. Bu beceri ve yöntemler öğretmenlere yönelik olarak verilen "Öğretmenler için Temel Bilgisayar Kullanımı" ya da "Öğretmenler için Temel Internet Kullanımı" gibi eğitim seminerlerinde verilmektedir.
4. Bilgisayar Destekli Öğretim bağlamında internet Projeleri
Teknolojinin ders programına entegrasyonunu simgeleyen bu kullanımda amaç Internet kullanımının "Bilgisayar Destekli Öğretim"in temelini oluşturan "Proje Tabanlı Öğrenme Modeli" ve bu model içersinde Internetin bir araç olarak kullanılabilmesidir. Bu uygulamada örneğin 10 öğrenci bilgisayarlı ve bir öğretmen bilgisayarlı bir laboratuvarda (ya da sınıf ortamında) önemli olan dersin bilgisayar dersi değil normal konulu bir ders olmasıdır. Sadece bu ders içinde bilgisayar becerileri bir araç olarak kullanılmakta ve örneğin Internet üzerinden araştırılarak bulunacak bilgiler de ek öğrenme malzemesi olarak algılanmaktadır. Buradaki uygulama öğrenci ve öğretmenin temel bilgisayar kullanma becerileri arasında Internete erişim ve Internet üzerinde araştırma yapma becerilerini esas dersin işlenişi içersinde bir araç olarak kullanmasıdır. Bu uygulamanın gerçekleşebilmesi için ders konusunun (ya da konularının) Proje Tabanlı Öğrenme Modeline göre ekip çalışmasına imkan verecek, hem konuyla ilgili hem de süreç becerileri ile ilgili eğitim hedeflerinin kazanılmasına yol açabilecek, öğrenciyi aktif kılabilecek, ders konusu ile gerçek dünyadaki bir problemin çözülmesine yönelik olarak kurgulanmış bir "Proje Senaryosu" etrafında uygulanması gerekir. Tekrarlamak gerekirse bu uygulama ya normal sınıf içersine yerleştirilmiş Internete bağlı bilgisayarlar aracı ile (sınıftaki bilgisayar sayısı öğrenci sayısından az olabilir) yapılır ya da o ders, öğretmeni ve öğrencileriyle birlikte Internete bağlı bilgisayarların bulunduğu bilgisayar laboratuvarına taşınır.
(Bu taşınma işlemine diğer bir çözüm de aşağıda sözünü edeceğimiz "kablosuz" sınıf/lab seçeneğidir).
5. Multimedya Üretim Ortamında Internetten Yararlanma
Son olarak açıklanması gereken eğitici Internet kullanımı uygulaması gerek geleneksel biçimde uygulanmakta olan derslerin ödev ve proje uygulamalarında ama özellikle bilgisayar destekli öğretim bağlamında Proje Tabanlı Öğrenme Modeline uygun olarak yapılacak olan Internet Projelerinde öğrencilerin son prezentasyonlarının hazırlanmasında yani sununun bir multimedya sunu olarak hazırlanılmasında Internetten yararlanma becerilerinin kullanılmasıdır. Burada sözü edilen öğretmen tarafından belirlenmiş ve ders/senaryo sonunda cevaplanması istenen soruları cevaplarken erişilecek bilgilerin, harmanlanacak bilgilerin Internet üzerinde metin, resim, video, ses, çizim vb. gibi çeşitli ortamlarda bulunup, kaydedilmesi ve öğrenci bilgisayarında yeniden işlenerek proje sunusu içersine yerleştirilmesidir. Burada önemli olan bulunmuş bilgilerin aynen kullanılmayıp öğrencinin bir eğitsel hedef etrafında bu bilgileri yeniden yapılandırıp, değiştirip kendi ifade tarzını kullanarak yeni şekilleriyle ve ilişkilendirilmiş olarak yeniden sunmasıdır.
6. Diğer İleri Uygulamalar
Burada hedeflenen web sitesi tasarımı gibi hem bilgisayar ortamında daha ileri teknik becerilerin hem de bilginin çeşitli hedeflere yönelik olarak organizasyonu, tasarımı, görsel dilin kullanımı ve site yönetimi gibi ileri düzeyde becerilerin öğretildiği seçmeli bilgisayar dersi ya da bilgisayar klübü aktiviteleridir. Bu aktivitelerin ürünleri okulun web sitesi üzerinde yaymak istediği bilgiler için de (örnek ders planları, rehberlik hizmetleri, okulun tanıtımı vb. gibi) ham madde ve uygulamaları içerebilir.
Diğer ileri uygulama Internet üzerinde bulunan bir "Sanal Kütüphane" den ders konusu ile ilgili deney ortamlarına başında oturduğunuz Internete bağlı bilgisayardan direkt olarak erişip sanal olarak bu deneyleri yapabilmenizdir. Bu deneyler Java geliştirme ortamında hazırlanmış ve dinamik Internet sayfaları üzerinde öğretmen ve öğrencilerin bilgisayarlarına kadar erişebilmektedir. İlgili konu için kaç Java applet'i olduğuna bakıp, ders içinde hangilerinin kullanılması uygun olacaksa onlar seçilip kullanılabilmektedir. Burada öğrenci konu içinde deneyle ilgili parametreleri istediği gibi ve gerekirse öğretmenin yönlendirmesiyle, istediği kadar kez değiştirebilmekte ve konu ile ilgili sebep sonuç ilişkilerini kavrayabilmektedir. Bu yazılım parçacıklarının ders içinde kullanımı özellikle deney yapma imkanı olmayan okullarda, yapılması zor ve tehlikeli olan ya da çok uzun süreler beklemeyi gerektiren deney ve konularının öğrenilmesi için büyük yarar sağlamaktadır. Kullanımı ücretsiz olan bu sanal kütüphanedeki örnekler ayrıca meraklı ve istekli eğitimciler tarafından yenilenmek üzere de kullanılabilir. Yani bir eğitimci sanal kütüphanede bulunan bir deney appletini alıp daha da geliştirerek, örneğin başka parametreler ekleyerek tekrar kullanım için kütüphaneye geri koyabilir.
Java ortamında applet geliştirmek için öğretmenlerin ve hatta öğrencilerin düzeyinde kolaylıkla kullanabilecekleri Java Geliştirme araçları da mevcuttur. (Örn: AgentSheets)
Bu yöntemin en büyük avantajı Internet bağlantısını sağlayabilmiş ancak elinde çok sınırlı eğitim yazılımı bulunan okullar için büyüktür.
Sınıfta iyi bir altyapı ve Internet bağlantısı yeterli midir?
Sınıfta sorunsuz çalışan esnek ve verimli bir altyapının sağlanmış olması başarılı network ve Internet uygulamaları için önemli bir önşarttır. Ancak bu yapının hayata geçmesi ancak bu teknolojinin ders programına entegrasyonu anlamına gelecek olan Internet Projelerinin yapılması ile olacaktır.
İnternet Projeleri "Bilgisayar Destekli Öğretim bağlamında Internet Projeleri bölümünde açıklandığı gibi ders konularının Internet becerilerini araç olarak kullandırtabilen yeni senaryolar halinde düzenlenmesiyle mümkün olabilir.
İnternet Projeleri müfredata uygun mudur?
Evet uygundur. Aslında bu tamamen öğretmenin yaratıcılığına bağlıdır. Yaratıcı ve yararlı Internet Projeleri kurgulayabilmek için müfredatın dışına çıkmak gerekmez. Ancak müfredatın belirlediği birden fazla konu ve beceri, tutum ve davranış içeren eğitsel hedefler Internet Projeleri içinde bütünleşik olarak ya da birbirleriyle ilişkilendirilmiş olarak kullanılabilirler. Ki bu da eğitimin ve öğrenme süreçlerinin kalitesini arttırır.
Öğretmenin ne yapması gerekir?
Öğretmenin rolü bu senaryolar içersinde daha esnek, bilgiyi aktarıcı olmak yerine birlikte öğrenen ve yol gösterici olmalıdır. Ancak bu uygulamaların yöntemi de şu ana kadar ki formel öğretmen eğitimi programlarında yer almamıştır. (Belki yeni açılmış bulunan Bilgi ve Öğretim teknolojileri Öğretmenliği bölümleri bunun dışında tutulabilir). Bu yüzden hizmetiçi öğretmen eğitimi programlarıyla öğretmenlere "Eğitimde Internetin Temel Kullanımı", " Eğitimde Internet Projeleri", "Proje Tabanlı Öğrenme Modeli ve Internet Projeleri" gibi eğitimlerin verilmesi gerekmektedir.
İnternet Projeleri hangi becerileri geliştirir, hangi eğitim hedeflerine yöneliktir?
Bilgisayar okuryazarlığı, Internet Temel Kullanımı
Araştırma becerileri
Problem çözme
Soru sorma
Sorunları gerçek hayatla ilişkilendirme
Çözümleri kurgulama
Bilgi tasarımı ve sunumu
Kendini iyi ifade etme
İletişim ve dil becerileri
Diğer kültürlerle iletişim
Diğerleriyle birlikte çalışma
İş vermek, işi bitirmek, organizasyon becerileri, zamanı verimli kullanma
Değerli bilgiyi değersiz bilgiden ayırma
Ekip çalışması, karar verme, sorumluluk
Küresel perspektifleri anlama
Tek doğru olmadığını kavrama
Kendi kültürünü anlatabilme tanıtabilme
Karşılaştırma yoluyla kendi kültürünü daha iyi anlama
Geçmişi anlayarak geleceği kurgulayabilme
Üretken olma ve dünyaya yararlı bilgiler sunabilme
İnternet Projeleri hangi eğitim düzeylerinde uygulanır?
Internet Projeleri okul öncesinden başlayarak üniversite eğitiminin sonuna kadar her düzeyde uygulanabilir.
Multimedya üretim ortamı neye yarar? Hangi eğitsel hedeflere yöneliktir?
Multimedya üretim ortamları sayesinde öğrencilerin bilgiyi harmanlama, yeni şekillerde ifade etme ve yeniden yaratma becerileri gelişebilmektedir. Bu öğrenme ortamlarında ortaya çıkan en önemli bulgulardan biri de öğrencilerin tasarım becerilerinin geliştiğidir. Tasarım somut anlamda mimari tasarım, ürün tasarımı, deney tasarımı gibi alanları içerse de oyun tasarımı, yaratıcı problem çözme, geleceği kurgulayabilme, sistemin yeniden yapılandırılması gibi soyut alanları da içermekte ve üst düzey düşünce ve öğrenme becerilerinin kazanılmasına yol açmaktadır. Bilgisayar ve Internet teknolojileri bu süreçte araç olarak kullanılmalıdır.
"Temel Bilgisayar Kullanımı Eğitimi"
Bu eğitim bilgisayar temel kullanımı deyince akla gelen sözcük işlem, veri tabanı, hesap tablosu, resim, çizim gibi temel becerilerin eğitim ortamları ve öğretmenler için anlamlı olacak örneklerle aktarılması ve uygulamalı olarak öğrenilmesini içerir.
"Öğretmenler için Internet Temel Kullanım Eğitimi"
Bu eğitimde öğretmenler Internete bağlanma ve Interneti kullanma gibi temel becerileri öğreneceklerdir. Internet erişimi için kullanılan e-mail programları ve bilgi tarayıcı programlar tanıtılacak ve e-mail yollama, alma, cevap verme, başkalarına yollama gibi haberleşme ile ilgili temel beceriler, Internet üzerinde bilgi arama, Internet adreslerinin özellikleri, arama motorlarını kullanma gibi temel işlevler öğretilecektir.
Ayrıca eğitim amaçlı yararlı web siteleri de tanıtılacaktır.
"Proje Tabanlı Öğrenme Modeli ve BDE'ye Geçiş Eğitimi"
Bu eğitim programı öğretmenlerin "Bilgisayar Destekli Eğitim"e geçebilmek için uygulamak zorunda oldukları "Proje Tabanlı Öğrenme Modeli"nin temel kavramlarını, stratejilerini uygulamalı olarak kapsamaktadır. Bu kursta katılımcılar bu modele göre derslerinin yeni senaryolarını nasıl yazacaklarını, proje tanımına göre derslerin yeniden nasıl yapılandırılabileceğini, eldeki materyallerin nasıl işe koşulabileceğini ve yeni öğretmen rolleriyle yeni öğrenci rollerinin nasıl olacağını öğreneceklerdir
"Eğitimde İnternet Projeleri"
Bu eğitimde WebQuest, NetDays, GlobaLearn, WorldLinks gibi senaryosu önceden belirlenmiş Internet Projelerinin okul ve öğretmen tarafından nasıl planlanacağı, senaryolarda bulunması gereken ögeler, öğrencilere yönergeler, kaynak adresler ve okulların birbirleriyle nasıl ilişki kurmaları gerektiği ve birlikte çalışma yöntemleri kapsanacaktır.
"Multimedya Üretim Ortamları"[/size]
Bu eğitimde öğrenciler ve öğretmenler için multimedya ürünlerin tasarımı, görsel dilin kullanımı, bilgi tasarımı, güncelleme, yazarlık dilleri ve araçları tanıtılacak ve uygulamalı olarak kapsanacaktır. Bu eğitimin sonunda Internetten yararlanılarak elde edilecek bilgilerin geliştirilecek öğretim malzemelerinin içinde nasıl kullanılabileceği uygulamalı olarak öğrenilecektir. Ayrıca Internet üzerinde bu materyallerin yayınlanması için kullanılan yöntemler de tanıtılacaktır.
______________
